| خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یگانه عرب؛ «کتاب گران شده است» این را همه می‌گویند، اما آن‌هایی که کتابخوان حرفه‌ای هستند، بالاخره راهی برای خرید یا مطالعه کتاب پیدا می‌کنند. در این میان، برخی کتاب‌فروشان نیز دست به اقداماتی می‌زنند که ضمن توجیه اقتصادی، مخاطبان واقعی کتاب از این بازار ناآرام، بی‌بهره نمانند.
خیابان انقلاب و حوالی دانشگاه تهران، همیشه مرکز کتاب‌فروشی‌ها و محل تردد اهالی فرهنگ و کتاب بوده است و در این میان، کتاب‌فروشی هنرمند با راهرویی طولانی و قفسه‌های بلند کتاب، میزبان آن دسته از کتابدوستان است که به قیمت پایین کتاب‌های دسته‌دوم و یافتن کتاب‌های قدیمی تمایل دارند. در کتاب‌فروشی هنرمند، کتاب‌ها از زمین تا سقف چیده‌شده‌اند و جلدهای قدمی، فضای داخلی این فروشگاه را به کتابخانه‌ای قدیمی شبیه کرده است. کتاب‌های این پاتوق فرهنگی، از ۵۰۰۰ هزارتومان -که قیمت غالب این کتاب‌ها به‌حساب می‌آید- تا نهایتا ۵۰ هزارتومان برای مجموعه‌های چندجلدی و قطور قیمت‌گذاری شده‌اند. هر کتابی برای خودش ماجرایی دارد و معلوم نیست پیشتر چه کسی صاحبش بوده و آن را خوانده است. در صفحه اول بسیاری از آن‌ها نوشته شده که در چه مناسبتی و به چه کسی -با عشق و ارادت- هدیه شده‌اند. بعضی از این کتاب‌ها را نویسندگان‌شان به خواننده آن اهدا کرده‌اند و درحاشیه بعضی از کتاب‌ها توضیحاتی توسط خوانندگان قبلی نوشته‌شده‌است. زیر بعضی از سطور خط کشیده‌اند. بعضی اغلاط املایی و چاپی کتاب را تصحیح کرده‌اند، لای بعضی از صفحات نشانی گذاشته‌اند و این است که وقتی کتاب‌ها را ورق می‌زنی، نفس خوانندگان قبلی‌شان را حس می‌کنی و آن‌وقت است که خود را میراث‌دار نویسندگان و کتاب‌خوانان نسل‌های گذشته می‌دانی. نکته قابل توجه دیگر در این کتاب‌فروشی، این است هر کسی می‌تواند به‌نوعی در آن مشارکت داشته باشد. ماجرا از این قرار است که افراد وقتی دیگر کتاب‌های قابل استفاده و سالم خود را احتیاج ندارند، می‌توانند برای فروش یا معاوضه و تبادل کتاب‌هاشان به این کتاب‌فروشی مراجعه کنند. کتاب‌ها هیچ دسته‌بندی و موضوع‌بندی خاصی ندارد؛ از تاریخ و ادبیات گرفته تا رمان و کتاب‌های شعر و… هنرمند؛ حلقه اتصال مردم با مردم آنطور که می‌گوید، «هنرمند» چند شعبه در محدوده میدان انقلاب و کارگرشمالی دارد که همگی به تبادل کتاب می‌پردازند. شعبه خیابان انقلاب تقریبا دو سال است که افتتاح شده و روند فروش و مبادله کتاب، در این کتاب‌فروشی نیز تداوم پیدا کرده است. کتاب‌های خوانده‌شده مخاطبان در موضوعات ادبی، تاریخ، رمان، روان‌شناسی، پزشکی در آن‌ها خریداری و با قیمتی پایین‌تر از قیمت پشت جلد به علاقه‌مندان فروخته می‌شود: «هنرمند، یک واسطه میان دو گیرنده و فرستنده کتاب است که هر دو، مردم‌اند. ما صرفا نقش یک حلقه اتصال را بازی می‌کنیم.» عمده مشتریان این کتاب‌فروشی، آن‌دسته از علاقه‌مندان به مطالعه‌اند که دنبال تنوع و هیجان‌اند؛ می‌خواهند از نویسندگان، موضوعات و ژانرهای مختلف بخوانند اما به‌دلیل قیمت گران کتاب‌های نو، حس تنوع‌طلبی و عطش کتاب‌خوانی‌شان را در دسته‌دوم فروشی‌های کتاب اقناع می‌کنند. برای علاقه‌مند کردن مردم به کتابخوانی، راه‌های بسیاری وجود دارد؛ اما راهکاری که آسان، بی‌دغدغه و مهم‌تر از هرچیزی، ارزان باشد، کم‌تر پیدا می‌شود. مشارکت مردم در چرخه تبادل کتاب با قیمت مناسب یکی از راهکارهای قابل توجه در این زمینه به‌شمار می‌آید که البته پیش از این نیز از سوی برخی نهادها و کتابخانه‌ها در اشکال مختلف، تجربه شده است. اما اینکه یک کتاب‌فروشی؛ آن‌هم در راسته انقلاب فروشِ مبادله‌ای کتاب را انتخاب کند، در نوع خود جالب است. تشویق مردم به مشارکت بیشتر غیبی درباره خرید این کتاب‌ها از مردم و توزیع دوباره آن‌ها در کتاب‌فروشی توضیح می‌دهد: «کتاب‌های استفاده شده مخاطبان را به قیمت روز کتاب در بازار می‌خریم؛ نه قیمت پشت جلد که به‌دلیل قدیمی‌بودن کتاب‌ها، معمولا بسیار پایین‌تر از کتاب‌های امروزی‌اند.» اعتماد مردم؛ بالاترین سرمایه است مدیر و موسس کتاب‌فروش هنرمند، اعتماد مردم را مهمترین سرمایه می‌داند و می‌گوید: کتاب‌های ما، مخدوش، ناقص و یا افست نیستند؛ بلکه کتاب‌های سالمی‌اند که عمدتا فقط یک‌بار توسط صاحبانشان خواندهشدهاند.» او یکی از مخالفان سرسخت کتاب‌های افست و کپی است و خود را به رعایت حقوق مولفان، ناشران و تمامی عوامل تولید کتاب پایبند می‌خواند: «هنرمند هرگز اعتبار و اطمینان چندساله خود را که به‌سختی به‌دست آورده، برای سود بیشتر از دست نمی‌دهد.» |
 |
