به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین، چند هفته پیش رمان جدید مارلون جیمز، برنده بوکر سال ۲۰۱۵ تحت عنوان «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» وارد بازار کتاب آمریکا شد. مارلون جیمزِ جامائیکایی با کتاب «تاریخچه مختصر هفت قتل» موفق شد جایزه بوکر سال ۲۰۱۵ را به دست آورد اما به نظر میرسد کتاب جدیدش سطح جدیدی از شهرت را برایش به ارمغان بیاورد.
قرار است با مارلون جیمز نهار بخورم. سر ساعت قرارمان در کافه حاضر میشوم اما آقای نویسنده قبل از من رسیده است. نهار را سفارش میدهیم و به او میگویم دو بار کتابش را خواندهام و خیلی دوستش داشتم. خود وی میگوید ناشرش در بریتانیا گفت «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» برای طرفدارن آثار فانتزی خیلی ادبی است و برای طرفداران ادبیات بیش از حد فانتزی است. اما به نظر من بهترین آثار ادبی محدودیتهای ژانرها را به چالش میکشند و بیشک «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» یکی از آنهاست.
«پلنگ سیاه، گرگ قرمز» اولین کتاب از این مجموعه سه جلدی است که «ستاره تاریک» نام دارد. همه جلدهای این سهگانه یک داستان را روایت میکند اما در واقع شاهد روند داستان از زاویه دید راویهای مختلف هستیم. جیمز میگوید هنوز نوشتن دو کتاب دیگر را شروع نکرده است و تمام وقتش را صرف «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» کرده است.
داستان «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» از زاویه دید تراکر، شخصیتی زخمی است و ضعفهای خاص خودش و البته قدرت بویایی بینظیری دارد و میتواند تشخیص دهد که افراد کجای قلمرو پادشاهی هستند. تراکر به دنبال کودکی گمشده است اما در خطوط آغازین کتاب نوشته است که «کودک مُرده است. چیز دیگری باقی نمانده که دوست داشته باشید بدانید.»
در طول ۷۰۰ صفحه کتاب پیچیدگیهای زیادی رخ میدهد و خواندن داستان را سخت میکند اما باید به یاد داشت مخاطبان جیمز هیچوقت کتاب آسانی از او نخواندهاند و اصلاً به دلیل آسانی نوشتار به سراغش نمیآیند.
با جیمز درباره «غول مدفونِ» کازوئو ایشیگورو حرف زدیم. رمانی فانتزی که منتقدین فقط توانستند به روش داستانهای تمثیلی تفسیرش کنند. جیمز میگوید: «من داستان تمثیلی نمینویسم. خیلی از منتقدین فکر میکنند داستانهای فانتزی فقط نقدی بر دنیای امروز هستند. آیا هنگام خواندن «تالار گرگ» نوشته هیلاری منتل به دنبال پیدا کردن پدیدهای در دنیای مدرن هستید؟ اگر چنین میکنید تقصیر خودتان است. خیلی چیزها میتوان درباره انسان و بشریت نوشت که لزوماً ربطی به دنیای معاصر ندارد.»
از او پرسیدم چرا منتقدین علاقه خاصی به دشمنی با دستهبندی آثار در ژانرهای مختلف دارند و جیمز در پاسخ میگوید: «اشتباه نکنید، دستورالعمل خاصی برای نوشتن داستان کاراگاهی وجود دارد، دستورالعملهایی برای نگارش داستانهای علمی-تخیلی وجود دارد و در این میان دستورالعملهای کلی درباره نوشتن داستانی ادبی وجود دارد. خودخواهی است که فقط آثاری را تأیید کنیم که در چند ژانر مختلف نوشته شدهاند و مثلاً بگوییم داستان علمی-تخیلی است اما فانتزی هم هست.»
داستان کتاب قبلی جیمز تحت عنوان «تاریخچه مختصر هفت کشتار» بر اساس ماجرای سوءقصد به جانِ باب مارلی و همسرش نوشته شد. در سال ۱۹۷۶ گلولهای به بازوی باب مارلی و به سر ریتا، همسرش برخورد کرد. جیمز در آن داستان، که برنده بوکر ۲۰۱۵ هم شد، خشونت ترسناکی را به خواننده نشان میدهد. خودش در آن زمان ۶ ساله بود و پدر و مادرش هر دو کاراگاه پلیس بودند. در دورهای که خشونت در جامائیکا به اوجش رسیده بود و گروههای قاتلین و روسای باندهای مواد مخدر خشونت زیادی را در خیابانها به وجود میآوردند.
با توجه به شغل والدینش احتمالاً جیمز در کودکی این شرایط ترسناک را درک کرده است. خود وی میگوید: «حتی در آن دوره و با وجود همه اتفاقات موجود در جامائیکا دوران کودکی من خیلی متوسط بود. روزی که باب مارلی گلوله خورد خیلی واضح در خاطرم هست. پدر و مادرم به ندرت میترسیدند اما تا مدتها پس از آن اتفاق دچار وحشت بودند. این حقیقت که مارلی با آن همه عظمت و محافظ گلوله بخورد برایشان خیلی ترسناک بود.»
با اینکه خیلیها معتقدند «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» شباهت زیادی به «بازی تاج و تخت» دارد اما به نظر میرسد سایه تالکین بر این اثر بیشتر سنگینی میکند اما جیمز میگوید: «هیچ کدام از داستانهای مهم تالکین را نخواندهام. حتی داستان مشهور «ارباب حلقهها» را نخواندم. واقعاً نخواندم. خیلی از ایدههایم را آثار کمیکِ مارول به دست میآورم.»
جیمز میگوید پس از برنده شدن در رقابت من بوکر همه چیز در زندگیاش تغییر کرد: «به کشورهای زیادی سفر کردم. پیش از برنده شدن در بوکر به فکر نوشتن «پلنگ سیاه، گرگ قرمز» بودم اما سفرهای زیادِ پس از بوکر نوشتنش را به تأخیر انداخت و همه انتظار داشتند کتابی مشابه «تاریخچه مختصر هفت کشتار» بنویسم.»
«پلنگ سیاه، گرگ قرمز» دو هفته است در آمریکا منتشر شده و این هفته در جایگاه دوم پرفروشهای نیویورکتایمز قرار داشت.
از جیمز درباره برنامههای آیندهاش پرسیدیم و او در پاسخ گفت: «کتاب بعدیام پس از سهگانهیِ «ستاره تاریک» داستانی ادبی درباره جامائیکاییهای حاضر در نیویورک خواهد بود.» |
|