جای خالی «شاهنامه» در برنامه درسی مدارس و دانشگاه‌ها

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب (دوشنبه ۲۰ خردادماه) به دیدار عزت‌الله فولادوند، مترجم صاحب نام آثار فلسفی رفت. در این دیدار مسائلی درباره وضعیت کتاب، ترجمه و زبان فارسی مطرح شد.
 
نیکنام حسینی‌پور نظر فولادوند را درباره راهکاری برای وضعیت بد ترجمه در کشور جویا شد و گفت: با توجه به سوابق ارزشمند شما در ترجمه کتاب‌های حوزه اندیشه و نقش ترجمه‌های شما در آشنایی جامعه با افکار فیلسوفان بزرگ، برای ارتقای ترجمه در کشور چه باید کرد؟
 
 فولادوند ضمن تاکید بر اهمیت دادن به زبان فارسی و پرهیز از رواج واژه‌های ثقیل خارجی اظهار کرد: زمانی که در دبیرستان درس می‌خواندیم، مسئولان برای حفظ میراث فرهنگی و تعلیم عمیق زبان فارسی، درس‌هایی را در برنامه درسی ما گنجانده بودند که یکی از آنها کتاب «منتخب شاهنامه» به اهتمام محمدعلی فروغی و حبیب یغمایی بود. در حالی که امروز نه تنها در دبیرستان‌ بلکه در دانشگاها نیز جای این میراث غنی زبان فارسی خالی است و نسل ما آشنایی درستی با میراث فرهنگی و زبانی خود ندارد.
 
وی افزود: حالا فرض کنید مترجمی که به طور عمیق با زبان فارسی آشنا نیست، دست به ترجمه از زبان دیگری به زبان فارسی بزند، نتیجه مشتی جملات آشفته، طویل و نامفهوم می‌شود.  
 
مترجم پیشکسوت حوزه اندیشه با اشاره به تاثیر فضای مجازی و تلفن همراه در آشفته کردن زبان فارسی گفت: در همه جای دنیا فضای مجازی، کتاب و محصولات فرهنگی را تحت تاثیر قرار داده، اما این تاثیر در کشور ما بیشتر نمود داشته است، به طوری که برخی واژه‌های بیگانه در زبان ما رایج شده که حتی به لحاظ تلفظ اصل آن واژه در زبان مبدا هم نادرست است مثل کلمه لاکچری که این روزها خیلی متداول شده و به جای آن می‌توان از معادل فارسی آن «تجملی» استفاده کرد یا کلمه لوکس، گرچه آن هم فارسی نیست اما مدت‌هاست که در زبان فارسی به کار می‌رود و قدری به گوش ما مانوس‌تر است.
 
عزت‌الله فولادوند درباره کاهش شمارگان کتاب اظهار کرد: درست است که کتاب در شمارگان ۲۰۰ نسخه و حتی ۱۰۰ نسخه چاپ می‌شود، اما گاهی چیزی شبیه معجزه رخ می‌دهد و کتابی در همین اوضاع خراب نشر تا ۳۰۰۰ نسخه نیز به چاپ می‌رسد که جای بسی دلگرمی است. کتاب‌هایی که مترجمان خوبی دارد و نثر و قلمشان به دل مخاطب می‌نشیند. با همه این تفاصیل و فراز و نشیبی که نشر دارد، کتاب هیچ‌گاه نابود نخواهد شد و همچنان به حیات خود ادامه خواهد داد.  
 
نیکنام حسینی‌پور در ادامه درباره تشکیل کارگاه‌های تربیت منتقد مترجم از سوی خانه کتاب با همکاری انجمن مترجمان توضیحاتی ارائه کرد و فولادوند ضمن مثبت دانستن این گام‌ها عنوان کرد: حساسیت درباره کیفیت ترجمه می‌تواند به اوضاع آشفته نشر سامانی بدهد به ویژه اینکه اغلب کتاب‌های حوزه علوم سیاسی و فلسفی در قالب ترجمه است. لذا باید مترجم زبان مبدا و مقصد را به خوبی بداند تا بتواند مطلب را به درستی منتقل کند.
   

در پایان این دیدار استاد فولادوند با نشان دادن کتاب درسی دوره دبیرستان خود «منتخب شاهنامه» به کوشش محمدعلی فروغی و حبیب یغمایی تاکید کرد: یکی از دلایل تسلط نسل‌های پیشین به زبان فارسی، گنجاندن این گونه کتاب‌ها در برنامه درسی دوره دبیرستان بود.

در مقدمه کتاب «منتخب شاهنامه» آمده است: «بر هر ایرانی واجب است که با شاهنامه فردوسی مانوس باشد و اشعار ممتاز آن را از بر داشته باشد، اما آن کتاب کلان نزدیک به شصت هزار بیت است برای همه کس خاصه دانش‌آموزان که کارهای دیگر فراوان دارند، غالبا میسر نمی‌شود که آن را سراسر بخوانند و مورد تامل قرار دهند. بنابراین وزارت فرهنگ مقتضی دید انتخابی از بهترین قطعات و اشعار شاهنامه برای دانش‌آموزان تهیه شود تا بتوانند به قدر لزوم با آن کتاب نفیس آشنا شوند.»
 
در پایان این دیدار نیکنام حسینی‌پور کتاب دو جلدی «تذکره الاولیاء» عطار نیشابوری را با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‌کدکنی به استاد فولادوند اهدا کرد.

 

این مطالب را به اشتراک بگذارید: