اسناد تاریخی مجلس ابزار تحقیقی لوکس نیست

وی افزود: این اسناد تاریخی صرفا به عنوان اسناد اختصاصی خود پارلمان مورد توجه قرار نمی‌گیرند و از طرف دیگر این اسناد مثل سایر اسناد مراکز آرشیوی ما ابزارهای تحقیقات لوکس نیستند بلکه از آن‌جایی که در محتوای این اسناد معمولا مسایل مهم کشور بازتاب پیدا کرده به تصور من تحقیقات مربوط به پارلمان، مجلس و بررسی‌های حوزه اسناد پارلمانی در حقیقت نوعی مطالعه مدیریت کلان سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور محسوب می‌شوند.

صفت‌گل ادامه داد: اگر به این شکل به اسناد پارلمانی نگاه کنیم معنای دیگرش این خواهد بود که این اسناد گنجینه استخراج تجربه مدیریتی ایران هم محسوب می‌شود چون در محتوای این اسناد مشکلات و مسایل طرح می‌شوند و شیوه‌های مواجهه با مشکلات و مسایل بازتاب پیدا می‌کند. تصمیم‌گیری‌های مربوط به حل مسایل در محتوای همین اسناد ارائه می‌شوند و چه جایی بهتر از محتواست که بتوان در آن تاریخ مدیریت کلان کشور را بررسی و مطالعه کرد.

وی افزود: سپس می‌توان از این تجربه انباشته مدیریتی که در تحقیقات تاریخی مربوط به اسناد پارلمانی مندرج است برای بهبود تدبیرهای اکنون مملکتی بهره‌برداری کرد. بنابراین تحقیقات مربوط به پارلمان از ضمن حفظ خصلت پژوهشی به استخراج شیوه‌های تدبیر و مدیریت و مواجهه با مسایل و استخراج این تجربه به منظور کمک به اکنون و مسایل جاری یاری می‌رسانند.

وی در ادامه سخنانش به سخنان سید علی عماد، ریاست کتابخانه مجلس مبنی بر طرح تأسیس رشته مطالعات قانونگذاری به عنوان یک رشته مطالعات حقوقی با گرایش مطالعات پارلمانی اشاره کرد و گفت: این خبر خوشحال‌کننده‌ای است که رشته خاص تحصیلی در حوزه پارلمان به تاسیس شود. به نظرم می‌آید تحقیقات تاریخ مجلس در ایران نیازمند مورخان تمام وقت است. ما مورخ تمام‌وقت کم داریم و این مساله یکی از مشکلات تاریخ‌نگاری در ایران است. با این‌که به نسبت قرن هفتم، هشتم و دهم هجری قمری مورخان تمام‌وقت‌تر هستند اما از لحاظ تخصصی و موضوعی مورخان تمام وقت کمتر داریم.

صفت‌گل افزود: نظر به اهمیت مجلس، تاریخ مجلس و تحقیقات مربوط به مجلس ضرورت دارد. باید به این موضوع هم توجه کنیم که آیا ضرورت دارد که به مورخان تمام وقت تحقیقات تاریخی حوزه پارلمان و مجلس هم فکری بشود؟

این استاد تاریخ پیشنهادی در این زمینه ارائه داد و گفت: لازم است مورخان تمام وقت تاریخ مجلس تربیت شود؛ یا از طریق ایجاد رشته‌های جدید در گروه‌های تاریخ یا از طریق حمایت مستقل. چه بسا حتی مجلس نیاز به مورخ ثابت دارد. به طور معمول حفظ حافظه تاریخی و سابقه تاریخی ادوار گوناگون قاعدتا نیازمند نهاد تاریخ‌نگاری است و به قدری پارلمان اهمیت دارد که بخواهد یک نهاد تاریخ‌نگاری مستقل تاسیس کند و در این نهاد تاریخ‌نگاری مستقل مورخانی حمایت شوند و فعالیت کنند که حوزه اصلی تحقیقات آن‌ها تاریخ باشد و لاغیر.

وی ادامه داد: در این صورت احتمالا گنجینه‌های آرشیوی مجلس می‌توانند به درستی بررسی شوند و سایر مراکز آرشیوی که اسناد تاریخی دارند و در حوزه پارلمان مرتبط با مجلس است با این نهاد پیوند پیدا می‌کنند و غنای ادبیات تاریخ‌نگاری مربوط به مجلس و تحولات آن در این دوره نسبتا طولانی مهم تاریخ ایران نیز مشخص می‌شود.

پس از سخنان صفت‌گل در پنل نخست که عباس قدیمی‌‌قیداری و سید رحیم ربانی‌زاده جزو هیئت رئیسه بودند، علیرضا سمیعی اصفهانی، دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج به «حزب رستاخیز و انتخابات مجلس شورای ملی دوره‌هایبیست و سوم و بیست و چهارم» شیوا جلال‌پور، استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز به «مشارکت سیاسی زنان در مجلس بیست‌وچهارم شورای ملی» و محمد سلماسی‌زاده، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز به «سنجش برنامه‌های توسعه در مجلس بیست و سوم شورای ملی (مطالعه موردی الگوبرداری از ژاپن)» پرداختند.

در پنل دوم نیز دو نشست تخصصی با نام‌های «حزب رستاخیز و مجالس ۲۳ و ۲۴» و «مواجهه مجلس شورای ملی با انقلاب اسلامی» برگزار شد. در نشست نخست «حزب رستاخیز و مجالس ۲۳ و ۲۴» مجید تفرشی، پژوهشگر آزاد آرشیو بریتانیا و روح‌الله بهرامی، عضور هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه مدیریت جلسه را بر عهده داشتند و سید مصطفی موسوی‌اصلی، دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه مازندران به «مجلس بیست و چهارم شورای ملی در سایه حزب رستاخیز پرداخت.

در نشست دوم «مواجهه مجلس شورای ملی با انقلاب اسلامی» نیز محسن بهشتی‌سرشت، عضور هیات علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، علیرضا ابطحی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد و مرتضی رسولی‌پور، پژوهشگر ارشد تاریخ معاصر ایران مدیریت جلسه را بر عهده داشتند و مسعود آدینه‌وند، دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) درباره «واکاوی مواضع نمایندگان مجلسین سنا و شورای ملی در قبال برقراری حکومت نظامی در کشور» سخن گفت.