شمیسا کارمند دانشگاه نیست؛ عاشق معلمی است

الوند بهاری

 بهاری درباره شاگردی در محضر شمیسا گفت: من از دانشجویان قدیم دکتر شمیسا نیستم؛ زمانی که وارد دانشگاه شدم، او در آستانه بازنشستگی بود و بخت یارم بود که توانستم یک درس با او بگیرم و در چند کلاس دیگرش به‌طور آزاد شرکت کنم.  در این کلاس‌ها، چیزی که بیشتر توجه من را جلب کرد، و به‌نظرم راز موفقیت اوست، علاقه او به کارش است؛ شمیسا هم از یاد دادن و هم از یادگرفتن بسیار لذت می‌برد؛ هیچ‌وقت به دانسته‌هایش بسنده نمی‌کند و همواره در حال یادگرفتن است و از اینکه چیزی به جوان‌ها یاد دهد، عمیقا، شاد می‌شود و همیشه برای این کار حوصله دارد.
 
شمیسا کارمند دانشگاه نیست؛ عاشق معلمی است
بهاری درباره وجه تمایز شمیسا با دیگر استادان اظهار کرد: فرق شمیسا با بسیاری از دانشگاهیان ما این است که او کارمند دانشگاه نیست، بلکه واقعاً معلم است. دانشگاهیان زیادی می‌شناسیم که صبح‌ها، مثل کارمند، سر ساعت مشخصی وارد محل کار می‌شوند، و در انتظار پایان ساعت کارشان با بی‌میلی وقت می‌گذرانند و به حقوق آخر ماه فکر می‌کنند.  شمیسا این‌طور نیست و وقتی که سر کلاس است، از رفتارش، احساس می‌کنید حرف زدن با جوان‌ها درباره مسائلی که به آن‌ها علاقه دارد برای او لذت‌بخش‌ترین کار عالم است؛ انگار قشنگ‌ترین جای دنیا برایش کلاس است. برای من، در کلاس‌های دکتر شمیسا، آنچه از دانش و تسلط او بسیار مهم‌تر است، آن درخششی است که در چشم‌هایش می‌بینم، وقتی به بیت لذت‌بخشی می‌رسد، و شور و هیجانی که در صدای او، از لابلای کلماتش، بیرون می‌زند و دانشجو را با خود به عالم متن یا موضوعی می‌برد که درباره‌اش حرف می‌زند؛ بسیار می‌داند اما اگر هزار برابر می‌دانست و چنین شور و علاقه‌ای نمی‌داشت، کلاس‌هایش حاصلی نداشت، مثل بعضی از دانشمندان بزرگی که محقق خوبی هستند، ولی معلم خوبی نیستند.  من از کلاس‌های شمیسا این را آموخته‌ام که علاقه و اشتیاق به موضوع، و لذت‌بردن از کار، مهم‌تر از اطلاعات و دانش است.
 
بهاری در پایان گفت: شمیسا شاعر و داستان‌نویس هم هست، ولی شعرها و داستان‌هایش در سایه کارهای پژوهشی او خیلی کم دیده شده است. هجده‌ساله بود که شعرهایش توجه احمد شاملو را جلب کرد و در مجله «خوشه» چاپ شد‌. می‌توان گفت شمیسا هم یکی از آن «کشف»های شاملوست که گذر زمان ثابت کرد درباره استعدادشان اشتباه نمی‌کرده است، اما داستان‌های شمیسا اصلا دیده نشده است. برای نمونه، پیشنهاد می‌کنم علاقه‌مندان به ادبیات فارسی داستان «میرزا یونس» از کتاب «آینه و سه داستان دیگر» شمیسا را ببینند، که نمونه‌ای درخشان در بهره‌گیری از مسائل آکادمیک و دانش ادبی کهن برای پرداختن داستانی طنزآمیز است.