به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در آغاز این نشست سینا بهمنش، مجری برنامه، از سابقه فعالیتهای ادبی برزو گوران سخن گفت و کتابهای پیشین او، «مزامیر هجران» و «تنها باد از زیر خاکستر خبر دارد» را به حاضران معرفی کرد. بهمنش از تجربههای مشترک در کارگاه شعر سیدعلی صالحی، که میهمان ویژه این نشست بود، و شرایط شاعری در مرز شصتسالگی شاعر نیز سخن گفت و این که در این شرایط چگونه میتوان هنوز به آموختن ادامه داد. او تعدادی از شعرهای دفتر «گلی به گلی» را قرائت کرد و درباره امکانات نمادین شعرهای گوران توضیحاتی ارائه داد.
روژان مظفری نخستین سخنران جلسه بود که گفتار خود را با اهمیت نقش زیستجهان شاعر و میزان بازتاب این زیستجهان در شعرهای او آغاز کرد. وی در همین زمینه، وجود یک اندوه شمالی در سرتاسر دفتر و سنتهای اقلیمی که در این جهان زیست حضور مشهود دارد را مورد توجه قرار داد. مظفری به نقش کنش ارتباطی در شعر بهعنوان یک وجود زبانی اشاره کرد و دغدغه مشترک خود، بهعنوان یک جامعهشناس، را با شاعران چنین بیان کرد که آیا شاعر برساخته اجتماع است یا تغییردهنده ساختارهای اجتماعی؟ او دیدگاه کارکردگرایی را محتمل این پیشفرض دانست که شاعر برساخته و اسیر کنشهای اجتماعی است اما از دیدگاه کنش ارتباطی هابرماس، این شاعر است که میتواند با شعری که با ایدئولوژی درمیآویزد و با کنارگذاشتن برساختهای اجتماعی، خود خالق کنشهای اجتماعی میشود.
سخنران بعدی نسرین فقیه ملکمرزبان، با اشاره به آثاری که نسل جوانتر و حتا نسل نوجوان این روزها در حوزه شعر تولید میکنند و یأس و تیرگی بر بیشتر این آثار حاکم است، روشناییها و امیدهایی را که در این مجموعه وجود دارد مغتنم و باارزش دانست و نقش فردا و زمان آینده را در این امیدبخشی بسیار مؤثر قلمداد کرد. فقیه سبک شعری گوران را در به هم ریختن زبان رایج و ساخت ترکیبات جدید برشمرد و پیامد آن را وفور انواع استعاره از جمله استعارههای مکنیه، ترکیبهای مجازی، شخصیتبخشی، تضادها، تناقضها، پارادوکسها، آیرونیها و شیوههای نمادین دانست. وی در ادامه نقش زن را در شعرهای دفتر مورد اشاره بسیار درخشان و تأثیرگذار دانست با این توضیح که زن در شعر گوران نقشی نجاتبخش و امیدآفرین دارد و تشبیههای کلیدی در شعر او همواره با ارجاع به شخصیت یک زن صورت گرفته است.
فرزاد کریمی سخنران پایانی این نشست بود که گفتار خود را به نقش لوگوس یا گفتار در شعرهای این مجموعه در ساخت و شیوههای بهکارگیری مفاهیمی چون امر خیر، امر لذتبخش، امر مفید، امر مضر و نقش بنیادین عدالت در احقاق این مفاهیم، نیز نشانههای امر سیاسی در شکلگیری لوگوس اختصاص داد.
وی با تبیین مفاهیم گفته شده از دیدگاه افلاتون، چگونگی رسیدن لوگوس در شعرهای برزو گوران از امر مفید به امر عادلانه یا امر مضر به امر ناعادلانه را بر مبنای این تبیین، تشریح کرد. کریمی شعرهای این دفتر را مبتلای گذار از دو گانه خیر و شر برای رسیدن به عدالت توصیف کرد و به ناامیدی شاعر از اواسط دفتر شعر برای رسیدن به امر عادلانه اشاره کرد. وی جامعهای را که شاعر در این مجموعه توصیف کرده، جامعه سیاسی در برابر جامعه مدنی دانست و با اشاره به این که امر سیاسی در جامعه سیاسی امکان تحقق نمییابد، فقدان لوگوس را ناگزیر چنین شرایطی بیان کرد.
بخش پایانی نشست به خوانش قسمتی از نمایشنامهای اختصاص یافت درباره نیما و درافتادنش با بزرگان ادب آن روزگار برای اثبات حقانیتش، نوشته برزو گوران که با همکاری برزو گوران و سینا بهمنش اجرا شد. |