به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «یادبود و نشست هماندیشی مولفان و کتابفروشان منطقه ۲» سهشنبه(۱۲آذرماه) با حضور محمدجواد حقشناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران؛ رسول کشتپور، شهردار منطقه۲؛ نیکنام حسینیپور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب؛ یوسف مزارعی، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۲؛ ابوالفضل رفیع، مدیرکل اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و جمعی از چهرههای فرهنگی و هنری ساکن منطقه دو در ساختمان شهرداری این منطقه برگزار شد.
حقشناس، با اشاره به جایگاه کتاب و کتابخوانی بیان کرد: شاید بیراه نباشد اگر بگوییم کتاب بزرگترین و مهمترین دستاوردی است که بشریت از آغاز توانسته است با تفکر، تجربه و ابتکار فراهم کند. کتاب؛ پلی از گذشته بسیار تاریک به آینده بسیار روشن است.
وی ادامه داد: کتاب و کتابت در گذشته تمدنی ایران و همچنین در دوره اسلامی جایگاه بسیار ارزشمندی داشته و دارد اما آیا امروز هم میتوانیم خود را در عدد ملتهایی که انس و الفتی با کتاب دارند و متصف به دانش هستند، بدانیم؟
۹۰ دقیقه مطالعه در هفته تراژیک است
حقشناس با اشاره به سرانه مطالعه کتاب در ایران بیان کرد: درباره میزان مطالعه کتاب در ایران اختلاف نظرهای جدی وجود دارد. متوسط و میانگین زمان مطالعه کتاب در ایران هفتهای ۹۰ دقیقه؛ یعنی روزی کمتر از ۱۳ دقیقه است. این آمار بسیار نگرانکننده، تکاندهنده تراژیک و باورنکردنی است.
وی با اشاره به شمارگان متوسط ۱۳۵۷ کتابها ادامه داد: به نظر میرسد این میزان شمارگان با ادعای سرانه مطالعه همخوانی نداشته باشد. واقعیتها نشان میدهد شمارگان کتاب به ۳۰۰ یا ۳۵۰ نسخه رسیده است. شاید ۱۳۵۷ شمارگان به کتابهای درسی و کمکآموزشی، قرآن و یا دیوان شعرا مربوط باشد؛ بنابراین برای دستیابی به آمار دقیق باید در این زمینه یک پالایش جدی انجام شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران گفت: از مدیریت محترم منطقه شهرداری منطقه دو که بهعنوان یک مدیر فرهنگی در تهران شناخته میشود، انتظار دارم به حوزه کتاب و کتابخوانی توجه بیشتر داشته باشد؛ کمااینکه پیشتر در موقعیتهای مختلف مسئولیتی به این مقوله توجه داشتهاند.
حقشناس افزایش ۶۰۰۰ متر مربعی به فضای کتابفروشیهای این منطقه را بسیار قابلتوجه و امیدبخش دانست و بیان کرد: این میزان افزایش فضای کتابفروشی در منطقه در شرایط دشوار اقتصادی بسیار غرورآفرین است.
وی با اشاره به تعطیلی کتابفروشی نصرالله کسرائیان گفت: این موضوع بسیار دردآور است و از معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه خواستهام تمایل آقای کسرائیان برای فعالیت مجدد این کتابفروشی جویا شوند و خبر خوبی در این زمینه به ما بدهند.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اهمیت کتاب گفت: اگر کتاب را بهعنوان محور اصلی پلههای پیشرفت نشناسیم، قطعا بازنده خواهیم بود.
طبقه متوسط بهعنوان حامل اصلی کتاب تضعیف شده است
حقشناس با بیان این مطلب که منطقه دو مظهر طبقه متوسط تهران است ادامه داد: بخش قابلتوجهی از قشر فرهیخته شهر در منطقه ۲ زندگی میکنند که تا حدودی نیز برخوردار هستند. متاسفانه در دهه گذشته طبقه متوسط، تضعیف شد؛ درحالیکه این طبقه حامل اصلی کتاب و کتابخوانی است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر طبقه مرفه تنها ۵ درصد جامعه را تشکیل میدهند و این رقم در تقویت کتاب و کتابخوانی چندان حائز توجه نیست؛ علاوهبراین از طبقه محروم که دغدغه نان و جای خواب دارد نیز نمیتوان انتظار داشت؛ بنابراین در یک دهه گذشته با تضعیف طبقه متوسط عملا به حوزه کتاب و کتابخوانی نیز ضربه وارد شده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به نقش سراهای محله در معرفی چهرهها و شخصیتهای فرهنگی مناطق گفت: میتوان از سراهای محله خواست تا با شناسایی چهرهها و شخصیتهای فرهنگی، فرصتهای معرفی و برگزاری نشستهای بزرگداشت را فراهم کنند.
وی با اشاره به برنامه «رادیو کتاب» در یکی از سراهای محله منطقه دو، بیان کرد: این ایده کمتر دیده و شنیده شده است و میتوان توسعه این تجربه موفق در سراهای محله منطقه و سراسر شهر را ارزیابی و اجرایی کرد. علاوهبراین، تقویت کتابخانههای سرایهای محله یکی دیگر از راههای تقویت و توسعه کتابخوانی است. کتابخانه ۱۹ سرای محله منطقه نیازمند تجهیز است.
حقشناس ادامه داد: پیشنهاد میکنم شهرداری، بودجه خرید کتاب را به تجهیز کتابخانه سرایهای محله اختصاص دهد و مسئولان سراهای محله براساس نیاز از کتابفروشیهای منطقه خرید انجام دهند. پیشنهاد تاسیس کتابخانه تخصصی بانوان، کودک و نوجوان و دیگر حوزهها نیز در این جریان خرید قابل تحقق است. موسسه خانه کتاب نیز میتواند در تجهیز و اهدا کتاب همراهی کند.
وی با تاکید بر ظرفیت قابلتوجه سراهای محله افزود: امیدواریم چهرهها و مفاخر فرهنگی منطقه فرصتهایی را در هفته برای گفتوگو با جوانان منطقه در سرایهای محله تعیین کنند. ۵۵۰ هزار مدرسه دوستدار شهر و سرای محلهها ظرفیت قابل توجهی برای تشکیل باشگاههای کتابخوانی هستند.
حقشناس با اشاره به نصب تابلو راهنمای کتابفروشیهای محل گفت: درخواست کتابفروشان منطقه برای نصب تابلو راهنما و معافیت آن به شهردار منطقه ارائه شود؛ این درخواست را میتوان بعد از بررسی کارشناسی در قالب یک پیشنویس طرح برای ارائه در شورای شهر تدوین کرد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه نصب تابلوی راهنمای کتابفروشیها از منطقه دو آغاز شد، نشاندهنده این است که این منطقه به دنبال تبدیل شدن به یک منطقه فرهنگی است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران بیان کرد: طراحی نقشه فرهنگی تهران بسیار با اهمیت و نیاز امروز شهر است. میتوان با محوریت سراهای محله، نقاط فرهنگی منطقه را شناسایی و این حرکت را کلید زد. بنابراین سال آینده میتوان نقشه فرهنگی منطقه دو را ارائه کرد.
مشارکت ۱۵۰۰ شهروند منطقه ۲ در دورههای آموزش شهروندی
رسول کشتپور، در ادامه این نشست با بیان این مطلب که آنچه در حوزه فعالیتهای فرهنگی برعهده شهرداری باشد انجام میدهد، بیان کرد: برای اینکه منطقه دو شهرداری تهران به برند تبدیل کنیم، به دنبال چهرههای فرهنگی و ستارهها هستیم.
وی با اشاره به توجه ویژه شهرداری منطقه دو به برگزاری دورههای آموزش زندگی شهروندی افزود: در شهرداری منطقه دو در کنار پروژههای عمرانی نگاه ویژهای به مسائل فرهنگی و آموزشی داریم؛ بهویژه در جریان مسائل آموزشی به برگزاری دورههای آموزش شهروندی توجه شده است. در این جریان تلاش داریم نگاه و خواسته شورای اسلامی شهر تهران تامین شود.
به گفته کشتپور، تقویت روحیه مسئولیتپذیری و مشارکتجویی از اهداف برگزاری دورههای آموزش شهروندی است. ۱۵۰۰ نفر از شهروندان این منطقه در این دورهها با ۲۵ واحد درسی شرکت کردهاند.
شهرداری پیوند دهنده اهالی فرهنگ و هنر است
مزارعی در ادامه این نشست با اشاره به جایگاه فرهنگ، هنر و ادبیات ایران در کشورهای دیگر حتی چین بیان کرد: شهرداری فقط متعلق به مهندسان، سازندگان و پیمانکاران نیست، بلکه همه اهالی فرهنگ و هنر ازجمله نویسندگان، کتابفروشان و شهروندان را پیوند میدهد. شهرداری منطقه دو قدر چهرههای فرهنگی و هنری ساکن در این منطقه را میداند.
وی با اشاره به اجرای طرح کتابخانه همسایگی افزود: از اجرای ایده کتابخانه تخصصی بانوان و همچنین اگر توان شهرداری اجازه بدهد، از اجرای مختلف در حوزه کتاب و کتابخوانی استقبال میکنیم. به دنبال این هستیم از ایجاد احساس بیصاحب بودن حوزه فرهنگ و هنر در بُعد شهری، پیشگیری کنیم.
ایران فرهنگیترین کشور منطقه است
حسن انوشه، مترجم و پژوهشگر در این نشست، درباره وضعیت کتابخوانی در ایران بیان کرد: اعتقادی به سرانه مطالعه پایین در جامعه ایرانی آنطور که گفته میشود ندارم. پیشتر در ایران ۷۰۰ تا ۷۵۰ عنوان کتاب منتشر میشد و امروز بیش از ۱۰۰ هزار عنوان کتاب در ایران که جمعیت آن دوبرابر شده منتشر میشود؛ بنابراین هرچند شمارگان کاهش پیدا کرده اما آمار تولید افزایش داشته است.
وی همچنین ایران را فرهنگیترین کشور منطقه دانست.
رادیو کتاب را به کتابفروشیها میبریم
فرامرز کچوئی، تهیهکننده رادیو به تولید پادکست با محوریت کتاب در کانون رسانه فراز در سرای محله بهرود منطقه ۲ اشاره و بیان کرد: ظرفیت برگزاری برنامه با حضور نویسندگان در کتابفروشیهای محله منطقه را داریم.
تاسیس کتابفروشی امیدوارکننده است
مهدی حجوانی، نویسنده و پژوهشگر نیز در ادامه با اشاره به جریان فرهنگی در زیر پوست شهر درباره ورود دولت به حوزههای فرهنگی عنوان کرد: به نظرمیرسد دولت در مواقعی که نیاز است ورود نمیکند اما در حوزههای خارج از وظایف خود حضور دارد.
وی تاسیس کتابفروشی در شرایط فعلی اقتصاد را امیدوارکننده ارزیابی کرد و گفت: شاید با توجه به شرایط اقتصادی فعلی این دیدگاه ایجاد شود که توجه مردم به امور فرهنگی کاهش پیدا کرده اما به نظر اینطور نیست اتفاقا در شرایط فشار گرایش به فرهنگ افزایش پیدا کرده است.
این نویسنده بیان کرد: مردم احساس میکنند ایران در خطر است و کشور در شرایطی است که باید بیش از گذشته به همگرایی توحه کرد.
وقتی درباره توجه به فرهنگ کتابخوانی از دوران کودکی صحبت میکنیم و معتقدیم همه چیز از دوران کودکی آغاز میشود به نظر من با کودکی نیز تمام میشود؛ بنابراین پیشنهاد میکنم، فعالیتهای فرهنگی شهرداری منطقه دو به حوزه کودک و نوجوان معطوف باشد.
تهیه نقشه فرهنگی منطقه دو ضروری است
موسوی گرمارودی، شاهر و پژوهشگر در ادامه این نشست بیان کرد: نخستین بار است که بهعنوان یک شهروند دعوت شدهام بنابراین تقاضا دارم به طراحی نقشه فرهنگی منطقه اقدام شود تا شهروندان بدانند در این منطقه نزدیکترین کتابفروشی، کتابخانه، موزه در کدام نقطه قرار دارد.
شهرداری میز مطالعه کتاب ایجاد کند
مرتضی دلیری، مدیر شهر کتاب ابنسینا از آمادگی شهر کتاب برای میزبانی از رادیو کتاب گفت: امادهایم تا یک روز در ماه امکان حضور رادیو کتاب را در شهر کتاب ابنسینا را فراهم کنیم.
وی ادامه داد: پیشنهاد میکنم شهرداری میز مطالعه را با هدف آشنایی مردم با نویسندگان این منطقه پیشبینی کند.
منطقه دو از ظرفیت فرهنگی بالایی برخوردار است
در ادامه محمدتقی حقبین، ناشر و کتابفروش نیز با اشاره به افزایش ۶۰۰۰ متری به کتابفروشیهای منطقه ۲ بیان کرد: این افزایش فضا از سوی بخش خصوصی محقق شده است. این منطقه دارای کتابفروشیهای تخصصی در حوزههای کودک، مهندسی، دانشجویی، اموزشی است البته هیچکدام مانع فعالیت دیگری نشده است. بنابراین این منطقه از ظرفیت قابلتوجهی برخوردار است.
شهرداری تبلیغات کتاب را جدیتر بگیرد
این کتابفروش بر توجه شهرداری به امر تبلیغات کتاب تاکید کرد و گفت: یکی از اقدامات قابل توجه چین برای توسعه کتابخوانی ایجاد پروتالهای ویژه کتاب است بهطوری که دانشاموزان میتوانند کتاب مورد علاقه خود را از جایگاههای مخصوص برداشته مطالعه و دوباره بازگردانند.
وی همچنین با اشاره به ۳۵ کتابفروشی فعال در منطقه ۲ شهردای تهران، پیشنهاد کرد، خرید کتاب از سوی شهرداری پیگیری و حوزه کودک و نوجوان مورد توجه ویژه قرار گیرد.
کودکان با کتاب غریبهاند
کیومرث دانشگر، نویسنده و پژوهشگر نیز دوره کودکی را مهمترین دوره برای نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی دانست و گفت: کودکان با کتاب غربیه هستند. |