چله‌نشینی فراق نیساری در زادگاه حافظ

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، ​به مناسبت چهلمین روز درگذشت زنده‌یاد سلیم نیساری، حافظ شناس فقید، نشستی با عنوان «بازخوانی کارنامه حافظ ­پژوهی زنده­‌یاد استاد سلیم نیساری» در دانشگاه شیراز برگزار شد.

این نشست در سالن منتظری دانشکده­ علوم دانشگاه شیراز با نمایش فیلمی مستند ساخته شمس ­الدینی درباره استاد نیساری آغاز شد و در ابتدای سخنرانی‌ها، دکترکاووس حسن­لی مدیر مرکز حافظ ­شناسی، زنده‌یاد دکتر سلیم نیساری را از استادان پرتلاش و نام‌دار زبان و ادبیات فارسی خواند که در حوزه آموزش زبان فارسی و گسترش آن نقش فعال داشت و نیز در پیوند با حافظ آثار گرانمایه‌ای را پدید آورد.

مدیر مرکز حافظ شناسی همچنین نیساری را از پویاترین، دقیق‌ترین و علمی‌ترین حافظ‌شناسان و حافظ‌پژوهان دانست و درباره اهدای نشان درجه یک حافظ­ شناسی در سال ۱۳۸۷ و انتشار کتاب «نسخه‌های خطی قرن نهم حافظ» در سال ۱۳۸۰ که به گفته او از جمله پیوندهای این استاد فقید حوزه زبان و ادبیات فارسی با مرکز یادشده بود، سخن گفت.

حسنلی در ادامه سخنان خود به طرحی اشاره کرد که در سال ۱۳۷۹ به همکاران خود در مرکز حافظ­ شناسی پیشنهاد داده­ بود. هدف از این طرح، پدیدآوردن نسخه‌ای از دیوان حافظ بود که با همکاری برجسته‌ترین حافظ‌شناسان و نسخه‌پژوهان دیوان حافظ باید سامان می‌یافت و با امضا و تایید این حافظ‌شناسان منتشر می‌شد. هسته­ اولیه سیاست­گذاری این طرح آقایان: دکتر علی رواقی، دکتر اصغر دادبه، دکتر سلیم نیساری و استاد بهاءالدین خرمشاهی بوده­ اند.

به گفته او، پیشنهاد مرکز حافظ شناسی استفاده از تمام نسخه­‌هایی بوده که دکتر نیساری گرده ­آوری کرده­ بود که تاکنون امکان استفاده از این نسخه‌ها فراهم نشده است.

در پایان دکتر حسن­لی درباره­ نقش ویژه دکترنیساری در تاسیس دانشکده­ ادبیات در شیراز سخن گفت و تاکید کرد: دکتر نیساری در پی ابلاغ ماموریتی، در ۲۰ اسفندماه ۱۳۳۳ به شیراز وارد می­‌شود و در ۲۹ اسفند جشن افتتاحیه­ دانشگاه شیراز را برپا می­‌کند و با وجود تعطیلی مراکز آموزشی تا ۱۴ فروردین، دانشجویان از ۹ فروردین ۱۳۳۴ در کلاس­های درس دانشکده ادبیات حاضر می­‌شوند. دکتر نیساری استادان بزرگی از جمله فروزانفر، سیّدکاظم عصار، احمد بهمنیار، سعید نفیسی، ذبیح‌الله صفا و… را برای تدریس در دانشگاه شیراز دعوت می­‌کند. سرانجام در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۳۴ دکتر لطفعلی صورتگر به عنوان رئیس دانشکده ادبیات به شیراز وارد می‌شود و فعالیت‌های خود را در کنار دکتر سلیم نیساری آغاز می‌کند.

هادی حسینی، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی و از اعضای مرکز حافظ ­شناسی هم که در جایگاه مجری برنامه نکوداشت سلیم نیساری قرار داشت، در کنار خسرو قاسمیان و  مدینه کرمی، یک پنل را برگزار کردند.

 قاسمیان، عضو هیأت علمی دانشگاه، اولین سخنران این پل بود که در سخنانش ضمن تشکر از برگزارکنندگان جلسه بررسی و معرفی کارنامه حافظ‌پژوهی سلیم نیساری، به‌ویژه  کاووس حسن­لی که به گفته او همیشه قدردان پژوهشگران به‌ویژه در حوزه‌ حافظ‌پژوهی و سعدی‌شناسی است، با خوش‌آمدگویی به خانواده‌ استاد نیساری که در جلسه حضور داشتند، زنده‌یاد سليم نیساری را پژوهشگری سترگ خواند و سه اثر برجسته او یعنی «مقدمه‌ای بر تدوین غزل‌های حافظ»، «دفتر دگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ» و «تصحیح دیوان حافظ» را به منزله سه‌گانه‌ استاد نیساری برشمرد و این سه اثر را به عنوان سه ضلع یک مثلث یا سه حلقه‌ی متصل به هم و تکمیل‌کننده‌ی یک‌دیگر دانست که در عین حال هر کدام به نوبه خود مستقل و منحصربه‌فرد هستند.

وی با معرفی اجمالی سه اثر یادشده، به سه نقد عالمانه و موشکافانه‌ی استاد نیساری بر سه نسخه چاپی علامه قزوینی و غنی،  پرویز خانلری و مسعود فرزاد اشاره کرد و نقد سليم نیساری بر حافظ قزوینی را به صورتی فشرده بررسی و گزارش کرد و نقدهای او را در حوزه حافظ‌پژوهی، روشن‌گر و راهگشا دانست.

مدینه­ کرمی دومین سخنران این نشست هم سخنان خود را با طرح این مسئله آغاز کرد که بسیاری از بزرگان زبان و ادبیات فارسی – از جمله استاد نیساری – ترک‌زبان بوده‌اند؛ یعنی به زبانی غیر از زبان مادری خود گرایش پیدا کرده، آن را به خوبی فراگرفته و در گسترش و ترویج آن شاید بیش از گویش وران آن زبان کوشیده­‌اند.

وی علت اصلی این مسئله را وسواس و درنگ و دقت ویژه در فراگرفتن زبان و نیز استعداد ذاتی زبان و حضور عناصر ادبی در آن که باعث شوق بیشتر در فراگرفتن زبان می‌شود، دانست و افزود: دکتر سلیم نیساری از پیشگامان تألیف کتاب در زمینه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان است. کتاب «فارسی یاد بگیرید» دکتر نیساری که در سال ۱۳۳۴ نوشته شده است، پیشگام این رشته در ایران است با این حال بسیاری از معیارهای یک کتاب آموزشی مناسب از جمله عنوان مناسب، کیفیت نگارش و چاپ، برخورداری از تصاویر رنگی جذاب برای کمک به یادگیری فراگیران، نگارش بر اساس چارچوب نظری و علمی دقیق متناسب با سطح پایه، استفاده از آوانگاری را دارد.

کرمی در بخش دوم سخنان خود کتاب «دفتر دگرسانی­‌ها در غزل­‌های حافظ» را معرفی و بررسی کرد. او با تمییز دادن «دگرسانی» از «اشتباه»، چند علت برای پدیدآمدن این همه اختلاف در ثبت واژه­‌ها و عبارت­‌های شعر حافظ، به نقل دکتر نیساری برشمرد.

در این مراسم زیور نیساری خواهر زنده‌یاد سلیم نیساری نیز با تشکر از برگزارکنندگان برنامه، درباره ویژگی‌های رفتاری برادرش و حُسن سلوک او با خانواده صحبت کرد و پیام سیروس نیساری فرزند استاد سلیم نیساری نیز قرائت شد.

این نشست با پرسش و پاسخ کوتاهی درباره محتوای سخنرانی دو سخنران پایان یافت.

این مطالب را به اشتراک بگذارید: