نهاد کتابخانه‌های عمومی یک نهاد فرابخشی است

وی افزود: علاوه بر این نهادهایی که ما در فضاهای زندگی اجتماعی با آن روبه‌رو هستیم بیشتر نهادهای تک‌ساحتی هستند. برخی نهادها نیز رویکرد چندساحتی دارند، به‌عنوان مثال یک کارخانه در یک ساحت فعالیت می‌کند نهادهایی نیز وجود دارد که در چند ساحت همزمان فعالیت می‌کنند مانند دانشگاه‌ها.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: نهادهای چندساحتی را نیز می‌توان به چندگونه تقسیم کرد؛ آنچنانکه گاهی در یک بخش و گاهی چند بخش فعالیت می‌کنند.
 
وی ادامه داد: تقسیم‌بندی‌ها را می‌توان متنوع‌تر کرد. معتقدم نهاد کتابخانه عمومی یک نهاد چندساحتی میان‌بخشی یا فرابخشی است و تاکید دارم باید با این نگاه نهاد کتابخانه‌ها را ببینیم و ارزیابی کنیم. یکی از ساحت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی، سازمان کتاب و کتابخوانی است که کانون و هسته این نهاد محسوب می‌شود. در این هسته اصلی فعالیت‌های متعددی شکل گرفته و در جریان است.
 
صالحی بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۳هزار کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد و طی سال‌های گذشته شاهد افزایش تعداد کتابخانه‌ها بوده‌ایم. مساحت کتابخانه‌های عمومی کشور برابر با یک میلیون و ۴۰۰هزار مترمربع است، تعداد کتاب‌های این مجموعه‌ها نیز حدود ۴۲ میلیون جلد کتاب است.
 
این عضو کابینه دولت تدبیر و امید گفت: سال ۱۳۵۷ حدود یک میلیون جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی وجود داشت و امروز این تعداد به ۴۲ میلیون جلد کتاب رسیده است.

وی با تاکید بر تحولات مختلف در نهاد کتابخانه‌های عمومی بیان کرد: با نگاه به نهاد کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان سازمان کتاب و کتابخوانی از نظر تعداد و اعضای و کتابداران تحول قابل‌توجهی طی چند دهه گذشته روی داده است.
 
صالحی با بیان این مطلب که تا ارتقا کامل نهاد کتابخانه های عمومی کشور همچنان فاصله وجود دارد  ادامه داد: نهاد کتابخانه‌های عمومی یک نهاد موثر در حوزه کودک و نوجوان است. کودکان به‌عنوان  آینده سازان کشور برای جوامع از اهمیت بالایی برخور دارند. به هر میزان خانواده‌ها هسته‌ای‌تر و تعداد فرزندان کمتر شود اهمیت حوزه کودک و نوجوان جدی‌تر خواهد ‌شد به‌عبارت دیگر باوجود خانواده‌های تک‌فرزندی آینده کشور ما به بحث کودک و نوجوان پیوند اساسی‌تری خواهد خورد.

وی افزود: نهاد کتابخانه‌های عمومی در حوزه کودک و نوجوان از منظر ارزیابی و داوری، نهاد بسیار مهمی است؛ به‌عبارت دیگر اگر به‌دنبال ایجاد سازوکار مطمئن‌تر برای آینده کشور هستیم در کنار مدرسه و مجموعه‌های دخیل در حوزه کودک و نوجوان، نهاد کتابخانه‌های عمومی نهاد مهم این حوزه است.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر نگاه تحولی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به حوزه کودک و نوجوان افزود: اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی بر وجود بخش ویژه کودک و نوجوان در همه کتابخانه‌ها و حتی  ایجاد کتابخانه‌های تخصصی با هدف تأمین منابع ویژه برای کودک و نوجوان تاکید دارد، قابل توجه است.

تحول بیشتر در حوزه کودک و نوجوان با توجه به بیانیه گام دوم
صالحی با اشاره به بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی در حوزه کودک و نوجوان با توجه به بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب نیازمند تحول بیشتر است؛ به‌عبارت دیگر بتوانیم بر این اساس در حوزه کودک و نوجوان تاثیرگذاری بیشتری داشته باشیم.
 
وی با بیان این مطلب که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور یک باشگاه فرهنگی است بیان کرد: به کلوپ‌ها و باشگاه‌های تجمع‌‌ساز فرهنگی به‌عنوان باشگاه گسترده و فراگیر، آمایشی، جغرافیایی، فراتر از جنسیت، قومیت، مذهب در کشور نیاز داریم تا به‌عنوان یک باشگاه فرهنگی ایرانیان فعالیت کند. باتوجه به گستره جغرافیایی شهر و روستا، قومیت‌های مختلف، جنسیت‌های مختلف و سنین و مذاهب مختلف می‌توان یک «باشگاه فرهنگی ایرانیان» و البته با محوریت کتاب ایجاد کنیم. نهاد کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد این باشگاه فرهنگی ظرفیت قابل‌توجهی دارد.  
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اقدامات قابل‌توجه نهاد کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد باشگاه‌های فرهنگی بیان کرد: برنامه‌ها و اقدامات نهاد کتابخانه‌های عمومی در حوزه‌های مختلف ازجمله نمایشگاه‌های کتاب، نشست‌های نقد و بررسی کتاب، مسابقه‌های کتابخوانی، قصه‌گویی، نشست‌های جمع‌خوانی و مطالعاتی، ایجاد جریان کتابخوانی در مدارس، داستان‌نویسی و نویسندگی که می‌تواند نهاد کتابخانه‌های عمومی را در قالب باشگاه‌ فرهنگی ایرانیان فعال کند.
 
صالحی ادامه داد: نهاد کتابخانه‌های عمومی در عین‌حال که یک سازمان کتابخوانی سازمان موثر بر هویت و آینده کودک و نوجوان و یا یک باشگاه فرهنگی ایرانیان تعریف می‌شود، یک نهاد اجتماعی است. این نهاد اجتماعی در تلاش است تا فعالیت‌های خود را با محوریت کتاب به پیش ببرد. اینکه این سازمان با چه نگاهی باید خود را به‌عنوان یک نهاد اجتماعی بداند به چند نکته اشاره می‌کنم. توسعه انسانی برای همه کشور‌ها مهم است به‌عبارت دیگر کشور‌ها با توسعه انسانی، مسیر توسعه را می‌گذرانند و این نوع توسعه مقدم بر هر نوع رشد و توسعه است. علا.وه‌بر این توسعه انسانی دریچه رشد توسعه همه‌جانبه است.
 
توسعه انسانی دریچه توسعه همه‌جانبه است
این عضو کابینه دولت تدبیر و امید با طرح این پرسش که متغیر‌های توسعه اجتماعی چیست؟ گفت: مشارکت جمعی از‌جمله متغیر‌های توسعه انسانی است. با همسالان و یا افراد کم سن، حسن روابط اجتعاعی داریم. حُسن روابط انسانی رکن توسعه انسانی است. تقویت مهارت‌های فردی و اجتماعی نیز دیگر متغیر در توسعه اجتماعی است؛ به‌عبارت دیگر انسان‌ها صرفا ذهنشان از اطلاعات پُر نباشد، بلکه مهارت فعالیت‌های فردی و جمعی داشته باشند. مشارکت مدنی و اجتماعی و فعالیت در جامعه     نیز از دیگر متغیر‌های توسعه انسانی هستند.
 
صالحی در بیان دیگر متغیر‌های توسعه انسانی افزود: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور  بر متغیر‌های توسعه انسانی بسیار می‌تواند موثر باشد. به‌عبارت دیگر برایت نکته توجه کند که چگونه می‌تواند مهارت‌های فردی و اجتماعی را افزایش دهد و حُسن روابط میان فردی ایجاد کند علاوه‌براین چگونه می‌توان اعتماد به نفس افراد و روحیه عزت ملی را افزایش داد.

وی با اشاره به نقش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در کاهش آسیب‌های اجتماعی بیان کرد: بی‌تردید نهاد کتابخانه‌های اجتماعی به موضوع آسیب‌های اجتماعی ورود داشته باشد و اخیرا نیز در شهر‌های پایه برای رفع کاهش آسیب‌های اجتماعی ورود پیدا کرده است. وقتی از وظیفه در کاهش آسیب‌های اجتماعی صحبت می‌کنیم، منظور وظیفه‌های همسان نیست بلکه وظیفه‌های مکمل است.
 
صالحی در تشریح مصادیق توجه به کاهش آسیب‌های اجتماعی افزود: تفویت عواطف انسانی، مانند اینکه انسان سیر نخوابد و همسایه گرسنه بخوابد و یا اینکه خویش و خویشاوند مشکل حاد داشته باشند.  
 
وی درباره دیگر کاکرد‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی بیان کرد: از منظر دیگر، اینکه نهاد چکونه می‌توان به کمک نهاد خانه و خانواده بیاید. توجه به این موضوع یک مسئولیت اجتماعی است. در خانواده‌ها خواه ناخواه اتفاقاتی متاثر از اشتغال زن و مرد روی داده است؛ بنابراین به نهاد‌های مکمل خانواده و البته در راستای خانواده نیاز داریم. خانواده گریزی و یا خانواده‌ستیری ایجاد نشود بلکه در کنار خانواده باشد و کمک خانواده باشد. گسست خانواده به‌عنوانس هسته سلولی جامعه، جامعه را در آستانه فروپاشی قرار می‌دهد و احتمال قرار داشتن ما در چنین مخاطراتی وجود دارد.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ایجاد فضا و فرصت گپ‌و‌گفت بین کودک و نوجوان عضو کتابخانه با خانواده بنابراین تنها مدرسه وظیفه تشکل انجمن اولیا و مربیان را ندارد و بین اولیا و مدرسه آشتی بدهد. بلکه کتابخانه هم باید بین خانواده و کتابخانه آشتی بدهد.  گرفتار خاموشی نگران‌کننده در درون خانواده‌ها هستیم. این خاموشی را  باید با کلمات مفید پرو کنیمس و بخشی از این کلمات مفید و موثر  از حوزه کتاب بر می‌خیزد.
 
صالحی تاکید کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی صرفا یک نهاد کتاب و کتابخوانی نیست بنابراین این نهاد چند‌ساختی است. علاوه‌براین چند ساحتی بودن این نهاد در بخش‌های زندگی اجتماعی و فردی است.
 
وی درباره جشنوراه کارتون و کتاب گفت: حوزه کارتون ظرفیت قابل‌توجهی است ترکیب ظرفیت‌های هنر و رسانه را در خود دارد. وقتی هنری به  هنری رسانه‌ای و رسانه‌ای هنری می‌شود، ظرفیت‌های هر دو را در خود ترکیب می‌شود. ویژگی‌های این هنر و تکاملی که در عرصه داخلی و خارجی پیدا کرده‌ایم، ظرفیت قابل‌توجهی را در حوزه اندیشه نیز ایجاد کرده است. این فضا به‌عنوان یک هنر فردی با هزینه اندک از نظر رقابت نیز ظرفیت بالایی را  فراهم آورده است. و خوشحالیم که این ظرفیت به کمک کتاب آمده است.
 
صالحی با بیان اینکه در حوزه دانش و دانایی گرفتار دانش فست‌فودی شده‌ایم، گفت: با وجود این شرایط، به زودی خواهیم دید که تحمل خواندن یک خط خواندن را نیز نخواهیم داشت. در فضای جهانی، منطقه‌ای و ملی گرفتار این مخاطره هستیم بنابراین عده‌ای باید به ما درباره این وضعیت هشدار بدهند و کارتون به‌عنوان یک هنر رسانه که لازم نیست با کلمه، ترجمه بگوید و همه جهان با می‌گویند. هنرمندان مشارکت‌ کننده از ۷۳ کشور از این درد‌ها سخن می‌گویند. و می‌توانند به ما یاد‌آوری کنند در چه موقعیت‌هایی هستی و یا چه موقعیت‌های تلخی می‌تواند در اننتظار ما باشد.