| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین، پس از لغو اعلام برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۸ آکادمی نوبل تصمیم گرفته است که امسال دو برنده اعلام کند. اهدای دو جایزه در یک سال بی‌سابقه نیست-قبلاً در سال ۱۹۱۷، ۱۹۶۶، و ۱۹۷۴ نوبل ادبیات به دو نفر اهدا داده شده است- اما تصمیم امسال آکادمی نوبل مبنی بر اهدای دو جایزه اشتباه است. سارا دانیوس، منشی پیشین جایزه نوبل ادبیات معتقد است باید این شکاف سال ۲۰۱۸ در تاریخ ثبت شود تا آیندگان نیز از این رسوایی بززرگ باخبر شوند. در طول سال گذشته مطالب زیادی درباره بی‌کفایتی هیئت داوران برای انتخاب مهم‌ترین جایزه دنیای ادبیات به نگارش درآمده است. در پاسخ به این انتقادات مؤسسه نوبل هیئت داوران را به صورت کامل پاکسازی کرد و پنج عضو جدید به گروه اضافه کرد تا بتوانند مشکلات پیشین را جبران کنند. اما سؤال اینجاست که آیا دنیای ادبیات دیگر به جایزه ۹ کرون میلیونی نوبل نیاز دارد یا بهتر است این مبلغ را صرف حل فجایع زیست‌محیطی سیاره زمین کند؟ افزایش بخشی جدید به نوبل ادبیات هم نوعی بدعت به حساب می‌آید. بر اساس وصیت‌نامه آلفرد نوبل جایزه نوبل در پنج گروه اهدا می‌شود اما در سال ۱۹۶۹ نوبل اقتصاد هم به این جایزه اضافه شد. البته آکادمی سوئدی اعلام کرد دیگر اجازه اضافه‌کردن جایزه‌ای دیگر به نام خود را نمی‌دهد. چه دوست داشته باشید یا نه، جوایز نوبل از جایگاهی تاریخی برخوردار هستند و اگر بخواهیم نوبل ادبیات را از این خانواده حذف کنیم و نوبل شیمی، پزشکی، اقتصاد، فیزیک، و صلح به کار خود ادامه دهند شکافی عظیم به وجود خواهد آمد. وقتی آلفرد نوبل ادبیات را هم‌رده پزشکی، شیمی، و….قرار داد خوب می‌دانست ادبیات چه تأثیری برای انسان‌ها دارد. ادبیات نقشی حیاتی در محیط اخلاقی بشر دارد. برای درک این موضوع بهتر است به آثار چند برنده سابق نوبل ادبیات نگاهی بیندازید. روایت پابلو نرودا از روح لجوج آمریکای لاتین، کشف هویت انسان در پایان یک امپراتوری توسط ایشی‌گورو، و شهادت اسوتلانا الکسویچ از نابودی امیال و آرزوهای بزرگ روسیه نمونه‌های خوبی از این موضوع هستند. در دنیای عجیبِ امروز ادبیات به انسان‌ها اجازه می‌دهد چیزهایی را تصور کنند که هنوز وجود ندارند و بی‌شک رابطه بین داستان‌های علمی-تخیلی و علم فیزیک شاهدی بر این مدعاست. حتی جیمز کاکالیوس، فیزیکدان کتابی تحت عنوان «فیزیک ابرقهرمانان» نوشت و در آن توضیح داد که نویسنگان آثار کمیک در دهه ۱۹۳۰ میلادی موضوعاتی را مطرح کرند که تازه در علم فیزیک اثبات شده است. تاکنون هیچ نویسنده آثار علمی-تخیلی برنده جایزه نوبل ادبیات نشده است و منتقدین این موضوع را یکی از ضعف‌های آکادمی سوئدی می‌دانند. علاوه بر این داوران تمرکز زیادی بر نویسندگان اروپایی داشته‌اند. ۱۰۲ از مجموعه ۱۱۴ عدد جایزه به زبان‌های اروپایی اهدا شده است. بله انتقادات زیادی وجود دارد اما حذف نوبل ادبیات راه‌حل این مشکلات نیست. دنیا به ادبیات نیاز دارد و ادبیات نیاز به دیده شدن دارد و اهدای جایزه‌ای چون نوبل ادبیات نشان می‌دهد که هنوز از اهمیت ادبیات باخبر هستیم. جایزه نوبل ادبیات که به طور معمول سالیانه برگزیده خود را اعلام می‌کند در سال ۲۰۱۸ برگزار نشد زیرا آکادمی سوئدی اعلام برندگان نوبل ادبیات به رسوایی اخلاقی، فساد مالی، و همچنین بی‌وفایی بعضی از اعضا به قوانین نوبل مبنی بر فاش نکردن نامزدهای جایزه به عموم متهم شد. کاترینا فراستنسن، شاعر و عضو آکادمی نوبل در آن زمان و شوهرش جان کلود آرنالت افراد مورد اتهام بودند. این دو مؤسسه‌ای فرهنگی در استکهلم داشتند که پول زیادی هم از آکادمی سوئدی دریافت می‌کرد. آرنالت به سوءاستفاده از قدرت خود در مؤسسه فرهنگی و همچنین تعرض به ۱۸ زن متهم شد. آرنالت، که سال گذشته به دو سال زندان هم محکوم شد، همچنین متهم شد که نام برنده‌های نوبل را در اختیار رسانه‌ها قرار داده است. |
 |
