| خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): برای بار اول بود که به این کتابفروشی می‌رفتم و برایم جالب بود که ببینم چهل کلاغ چه جور جایی است. اسمش برایم عجیب بود و کنجکاوی‌ام را دو چندان می‌کرد. وقتی وارد کتابفروشی شدم دکور و رنگ متفاوتش نظرم را جلب کرد، ترکیب مشکی و زرد گیرایی بالایی دارد، رنگ زرد در چرخه رنگ در دسته رنگ‌های گرم قرار می‌گیرد. وجود این دورنگ کنار هم کلاغی با پرهای زرد را در ذهنم تداعی می‌کرد. از نظر روانشناسی زرد نماد خلاقیت و مثبت‌گرایی و نوعی تشویق به برقراری ارتباط است. رنگ مشکی هم نماد سادگی است و معنی قدرت می‌دهد و خلاقیت را بالا می‌برد. به نظرم این رنگ‌ها و اهداف کافه کتاب چهل کلاغ، که یکی همان برقراری ارتباط مستقیم بین خواننده و نویسنده یا مترجم است رابطه تنگاتنگی داشته باشد. در این کتابفروشی میزها و قفسه‌های کتاب، فضا را پر کرده و هر قفسه پر از کتاب‌های مختلف از نویسنده‌های متفاوت بود. قفسه‌ای هم به کتاب‌ها و بازی‌های کودکان اختصاص داده شده بود. البته گوشه این کتابفروشی کافه‌ای بود و میز و صندلی تا هم بشود کتاب خواند، هم کتاب خرید و هم کافه‌ای رفت.
این کتابفروشی علاوه بر فروش کتاب، امکاناتی نظیر گفت‌وگو با مولفان و مترجمان فراهم کرده است؛ در مراسم افتتاحیه این کتابفروشی جواد مجابی به عنوان مهمان ویژه دعوت شده بود. حضور اهالی قلم در چهل کلاغ فقط به اولین روز کاری‌اش مربوط نبود و بعد از آن نیز افرادی مانند مژده دقیقی، بیژن اشتری، جمال میرصادقی و احمد پوری در این کتابفروش حاضر شدند و به گفت‌وگو با مخاطب پرداختند حال نوبت به محمود دولت‌آبادی رسیده بود.
از پایتخت تا بام ایران برای دیدار با دولت‌آبادی جا به جا در کتابفروشی چند نفری ایستاده و نشسته از کتاب‌های این نویسنده حرف می‌زدند. از اینکه کدامشان کدام یکی را خوانده و کدام را نخوانده است، از این می‌گفتند که اگر اثری از دولت‌آبادی از زیر دست و بالشان در رفته و نخوانده‌اند از هم قرض بگیرند و بده بستان آثار او را داشته باشند. یا اگر اثری را ندارند از همین جا تهیه کنند. میزی وسط کتابفروشی بود و تقریبا همه آثار دولت‌آبادی، از «سلوک»، «عقیل عقیل» و «کلیدر» گرفته تا «طریق بسمل شدن» و «بیرون از خود» را چیده بودند برای تورق، خرید و حتی معرفی آن‌ها به مخاطبان جدید. به اندازه باش… وقتی هم از شرایط جامعه پرسید و این که در این اوضاع چه باید کرد؟ دولت‌آبادی گفت: به رغم همه آثار جسمی و روانی به جز کار کردن راه دیگری برای گذر از این شرایط سراغ ندارم. سعدی می‌گوید به «اندازه باش»، می‌دانید که پیش از شاعر بزرگی بودن سعدی معلم ادبیات ماست. این اندازه را پیدا کردن کار آسانی نیست و شرایطی که جامعه ما به آن دچار است بی اندازه‌گی یا از اندازه گذر کردن است. بعد از این که نویسنده «جای خالی سلوچ» یکی دو صفحه‌ای خواند، نوبت به مخاطبان رسید تا سوال‌هایشان را بپرسند. اگر خردمند نباشید یاد نمی‌گیرید؛ یکی دیگر از حضار هم از تیمور در رمان «عقیل عقیل» پرسید و اینکه آیا واقعیت است یا توهم و خیال؟ دولت‌آبادی هم چنین پاسخ داد: باور کنید من هم مثل شما هستم و آن زمانی که این کتاب را نوشتم چیزی به من الهام شد و حال نمی‌دانم که دقیقا کدام است، من این کتاب را سال ۱۳۵۳ نوشتم درحالی که برادران امنیتی آن زمان در پیکان قرمز جوانان ماه‌ها بود که روبه‌روی خانه ما بودند و من فکر می‌کردم که روزی آن‌ها به سراغ من می‌آیند؛ من رمان «عقیل عقیل»، «روز و شب یوسف» و «دیدار بلوچ» را در کمتر از سه ماه نوشتم و ممکن است آن توهمی که من در آن زمان دچارش شده بودم با این رمان قاطی شده بود. دولت‌آبادی در پاسخ به این که دانشگاه، خواندن کتاب، کلاس نویسندگی یا تئاتر، کدام یک می‌تواند برای نویسنده شدن به ما کمک کند گفت: همه این‌ها راهی برای یادگیری و آموزش است؛ ابتدا بیشتر کتاب بخوانید. یادگیری برای هنرورز امری الزامی است؛ سعدی می‌گوید اگر می‌خواهید کسی را برای یادگیری بفرستید خردمند یادگیر بفرستید؛ یعنی آدم خردمند یاد می‌گیرد و اگر خردمند نباشید چیزی یاد نمی‌گیرید. آمریکایی‌ها نویسنده‌ای به نام دکتروف داشتند که نجف دریابندری دو کتاب از او ترجمه کرده است در مقدمه کتاب نوشته که این نویسنده می‌گوید از کلاس‌های ادبیات دانشگاه معلم ادبیات بیرون می‌آید و آمده. هیچ نویسنده‌ای از دانشگاه‌های آمریکا بیرون نیامده است. جک لندن هم دانشگاه نرفته است. بنابراین یادگیری مربوط به همه جا و از طریق همه چیز است. در پایان هم حضار کتاب‌های خود را برای امضا نزد محمود دولت‌آبادی بردند. |
 |
