| به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، شیخ شهاب‌الدین سهروردی، فیلسوف نامدار ایرانی ملقب به شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید در سال ۵۴۹ هجری قمری/۱۱۵۴ میلادی در دهکده سهرورد زنجان متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی را که شامل حکمت، منطق و اصول فقه بود، نزد مجدالدین جیلی استادِ فخر رازی در مراغه آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد شد و به قوت ذکا، وحدت ذهن و نیک‌اندیشی بر بسیاری از علوم اطلاع یافت.
سهروردی اندیشمندی خلاق با دیدگاهی جهان‌شمول و عارفانه بود که شیوه‌های استدلالی فلسفه را در حوزه‌ی عرفان به کار گرفت و برای دستیابی به دانش واقعی از همه سنت‌های فکری بشر، که تا آن زمان شناخته شده بود، بهره برد؛ حاصل تلاش‌های فکری وی در عمر کوتاه ولی پربارش، عرضه و تبیین نوعی از علم بود که خود آن را علم حضوری نام نهاد. کوشش سهروردی در این تامل و تحقیق آشتی دادن فلسفه و عرفان بوده و نمره اش ساخت و پرداخت نظامی از تفکر است که در تاریخ فلسفه‌ی ایرانی اسلامی به حکمت اشراق شهرت یافته است، بدین جهت وی به عنوان یک نظریه‌پرداز و بنیانگذار مکتبی جدید در فلسفه اسلامی، در بسیاری از اندیشه‌ها و تفکرات فلسفی و معنوی تأثیرات وافری گذاشت. سهروردی حکمت ذوقی و حکمت استدلالی و بحثی را جمع کرده و از این طریق خدمت بزرگی را به فلسفه کرده است. فلسفه سهروردی بر حقیقت نور و ظلمت تکیه دارد و اشراق به معنای روشن ساختن و نورانی کردن است. وی با وجود عمر کوتاه خویش کتاب‌های متعددی به فارسی و عربی نوشته است که از آن میان میتوان به حکمت الاشراق، المبدأ و المعاد به عربی و آواز پر جبرییل و عقل سرخ به زبان فارسی اشاره کرد. این عارف مسلمان سرانجام به حَلَب رفت و از لحاظ علمی بر علمای آن سامان برتری جست و مورد لطف حاکم منطقه قرار گرفت. اما دیدگاههای فلسفی و عرفانی سهروردی باعث خشم مخالفان وی شد. پس از مدتی، بدگویىِ علمای حَلب از شیخ، حاکم را به قتل سهروردی مصمم ساخت و سرانجام وی را در پنجم رجب سال ۵۸۷ هجری قمری، در سی و هشت سالگی به قتل رساندند. البته شکل قتل وی به صُوَر مختلف نقل شده است. حاکم پس از مرگ شیخ پشیمان شد و مسبّبان این عمل را مجازات نمود. اندیشه و نظریات سهروردی قرن‌ها بعد از خود نیز مورد تقلید و تحلیل بسیاری از نویسندگان و اندیشمندان قرار گرفت. شرح متعددی بر حکمت الاشراق از سوی شهرزوری، قطب‌الدین رازی، ملاصدرا، دوانی و لاهیجی نوشته شده که تأثیر حکمت اشراق را بر تفکرات فلسفی متکلمان و عارفان نشان می‌دهد. خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به مناسبت فرارسیدن پنجم رجب سالروز درگذشت این عارف و اندیشمند بزرگ، فهرستی از آثار منتشرشده در مورد او را پیش روی مخاطبان می‌گذارد. بر اساس گزارش اطلاعات کتابشناسی موسسه خانه کتاب، 20 عنوان کتاب در مورد شیخ اشراق و حکمت او، در یک دهه اخیر (۱۳۸۷-۹۷)، از سوی مولفان و مترجمان در قم به چاپ رسیده است که 15 عنوان آن چاپ نخست بوده و 5 عنوان نیز اقبال تجدید چاپ را پیدا کرده‌اند. بررسی تطبیقی عالم خیال از دیدگاه ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا مبانی اعتباریات: از دیدگاه شیخ اشراق و نقد و بررسی آن تفرجی در عالم عقول طولیه (با تکیه بر دیدگاه ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا) جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی، ابن‌سینا، شیخ اشراق، خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالمتالهین حکمت اشراق سهروردی:گزارش حکمت اشراق، با تطبیق و نقد همراه با متن حکمه‌الاشراق الحکمه الاشراقیه (المجموعه الکامله لمصنفات شهاب‌الدین یحیی السهروردی):کتاب التلویحات اللوحیه و العرشیه (تعلیقات و ایضاحات) الحکمه الاشراقیه (المجموعه الکامله لمصنفات شهاب‌الدین یحیی السهروردی):کتاب حکمه الاشراق (القسم الثانی:فی الانوار الالهیه "الحکمه") فلسفه تعلیم و تربیت اشراق: مبانی فلسفه تعلیم و تربیت اشراق: نظریه تربیتی اصطلاح‌نامه فلسفه اشراق با مستند اصطلاحات و نمودار ادراک شهودی: از دیدگاه ابن‌سینا، سهروردی و صدرالمتالهین تبیین عالم مثال از دیدگاه شهاب‌الدین سهروردی رهواری و رستگاری (از میراث معنوی سهروردی، باباافضل و عطار) معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی (به زبان اندونزیایی) منطق اشراق:پژوهشی در منطق حکمت اشراق سهروردی عشق در سه مکتب: مشاء، اشراق و حکمت متعالیه در امتداد وحی و عرفان:زیست‌نامه و رویکرد وحیانی و عرفانی شیخ اشراق در فلسفه ستایش و نیایش (پنج رساله از شیخ اشراق) فلسفه اشراق با ذائقه ایرانی آشنایی با حکمت مشاء و اشراق |
 |
