| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به تازگی نشر کرگدن روند انتشار مجموعه‌ای را با عنوان «اسلام پژوهی» با دبیری و ویراستاری دکتر مهرداد عباسی آغاز کرده است. از این مجموعه دو کتاب از فضل الرحمان ملک، متفکر و قرآن پژوه برجسته پاکستانی به ترتیب با عناوین «مضامین اصلی قرآن» با ترجمه فاطمه علاقه‌بندی و «اسلام و مدرنیته: تحول یک سنت فکری» با ترجمه زهرا ایران‌بان منتشر شده‌اند.
انتشار این دو کتاب نشان دهنده غنای این مجموعه است. با تمام اهمیتی که فضل الرحمان دارد، متاسفانه پیشتر هیچکدام از آثار دوران پختگی فکری او به فارسی ترجمه نشده بودند. اندک شناخت ایرانیان از این متفکر برجسته پاکستانی ـ آمریکایی پیش از انتشار این کتاب‌ها، به ترجمه کتاب «فلسفه ملاصدرا با نگاهی نو در ترازوی نقد» با ترجمه مهدی دهباشی و همچنین به مقالات تالیف و ترجمه‌ای باز می‌گردد که توسط دبیر مجموعه اسلام پژوهی نشر کرگدن منتشر شده‌اند. فضل الرحمان ملک در سال ۱۹۱۹ در هزاره پاکستان (البته آن زمان هنوز پاکستان از هند جدا نشده بود) به دنیا آمد. مقدمات علوم اسلامی را نیز پدرش مولانا شهاب الدین که از بزرگان فقهای اهل سنت در پاکستان بود، آغاز کرد. او در کنار مطالعات فقهی، تفسیری و کلامی تحصیلات آکادمیک را تا مقطع فوق لیسانس ادبیات عرب در دانشگاه پنجاب ادامه داد و در سال ۱۹۴۲ فارغ التحصیل شد. فضل الرحمان در ادامه برای پیگیری تحصیلات خود به انگلستان و دانشگاه آکسفورد رفت و پایان نامه دکتری خود را در دانشگاه آکسفورد در موضوع فلسفه سینوی نوشت. او سپس در دانشگاه‌های مختلفی چون مک‌گیل، دورهام و… به تدریس پرداخت و بر زبان‌های یونانی، لاتین، آلمانی و فرانسوی تسلط پیدا کرد. مدتی پس از جدایی پاکستان از هند و تشکیل این کشور به دعوت مسئولان در کشور خود سکنی گزید و ریاست موسسه تحقیقات اسلامی را بر عهده گرفت، اما نتوانست با پیروان تفکر سنتی اسلامی در پاکستان میانه خوبی برقرار کند و ناچار به بازگشت به نظام آکادمیک غربی شد. او در حالی در سال ۱۹۸۸ درگذشت که آثار مهمی از خود در زمینه‌های هرمنوتیک متون مقدس، اندیشه اسلامی، نسبت تجدد با دین مبین و… برجای گذاشته بود. فضل الرحمن نواندیشی دینی است که با نگاه‌های سنتی و قرائت‌های متحجرانه از قرآن مبارزه می‌کرد. کتاب «مضامین اصلی قرآن» او از جمله مشهورترین آثار مرجع در حوزه قرآن پژوهی است که در محافل آکادمیک در داخل و به ویژه در خارج جهان اسلام با اقبالی گسترده رو به رو شده است. در بسیاری از پژوهش‌های جدید به زبان‌های اروپایی ـ از جمله در دائرة المعارف قرآن انتشارات بریل ـ در بحث از مفاهیم و مضامین قرآنی به این کتاب و دیدگاه‌های نویسنده آن به عنوان تلقی مسلمانان معاصر از مفاهیم قرآن استناد شده است. |
 |
