خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- مهتاب دمیرچی: چهارده مارس سال ۲۰۱۸ دانشمندی در جهان علم از میانمان رفت که یکی از شناخته‌شده‌ترین مردمان در جهان بود و در زمان حیاتش فیلم‌ها و داستان‌های زیادی را درباره وی و افکار و عقاید علمی‌اش ساختند. هرچیزی درباره وی در رسانه‌ها ارزش خبری داشت و امروزه هم دارد. هیچ دانشمندی در جهان چنین جایگاهی نداشته است. کتاب «تاریخچه زمان» او با رکورد ۲۳۷ هفته‌ای پرفروش‌ترین کتاب در بریتانیا باقی ماند و شهرت خود را حفظ کرد. این دانشمند فقید کسی نبود جز استیون هاوکینگ.
«طرح بزرگ» عنوان دیگر کتابی است که هاوکینگ نوشته و در اواخر سال ۲۰۱۰ به چاپ رسید و آن هم جزو پرفروش‌ترین‌های آمازون بود. استیون هاوکینگ با وجود شرایط خاص جسمانی‌اش که از هرگونه حرکت ناتوان بود؛ بعد از یک دوره کوتاه ناامیدی و تاریک در زندگی‌اش دوباره اعتماد به نفس خود را بازمی‌یابد و پژوهش در کیهان را ادامه می‌دهد. وی دکترای تخصصی خود را از دانشگاه کمبریج دریافت می‌کند و موفق به دریافت مدال آزادی ریاست جمهوری آمریکا می‌شود.
مایکل وایت و جان گرین که یکی مورخ علم و دیگری فیزیکدان است در کتابی با عنوان «استیون هاوکینگ؛ یک عمر در کار علم» کاملا بی‌طرفانه به روایت زندگی این دانشمند می‌پردازند. محمد حبیبی مترجم این اثر که از سوی انتشارات سبزان به تازگی روانه بازار کتاب شده است درباره «استیون هاوکینگ؛ یک عمر در کار علم» به ایبنا می‌گوید: «مایکل وایت و جان گرین نویسندگانی بودند که اولین آثارشان در ایران با عنوان «آلبرت اینشتین یک عمر در کار علم» ترجمه و منتشر شد. من با خواندن این کتاب با قلم این نویسندگان آشنا شدم؛ در حقیقت ادبیاتی که آن‌ها در آثارشان به کار برده بودند به دلم نشست.»
سال‌هاست که در کشورهای پیشرو ادبیات علمی به شدت مورد توجه ناشران و نویسندگان است، در واقع اهمیتی که یک کتاب علمی که برای عام نوشته شده است با یک کتاب تخصصی دانشگاهی برابری می‌کند. اگر به آمارهای پرفروش‌ترین‌ها در این کشورها نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد کتاب‌های علمی در دوره‌های متناوب گوی سبقت فروش را ربوده‌اند.
حبیبی معتقد است وایت و گرین تلاش کرده‌اند به گونه‌ای بنویسند که محتوای کتابشان جنبه عمومی‌تری داشته باشد وی دراین‌باره می‌گوید: «این اثر می‌تواند برای افرادی که به طور تخصصی یک علم را نمی‌دانند کاملا قابل درک و فهم باشد. با اینکه امروزه از واژه ترویج علم سوءاستفاده‌های زیادی شده است و نمی‌توان به هر کتاب یا مقاله‌ای که ساده نوشته شده باشد چنین عنوانی داد، اما این نویسندگان به خوبی توانسته‌اند معنای ترویج علم را در کتاب‌هایشان به خوانندگان نشان دهند.»
بسیاری از استادان در دانشگاه‌ها و صاحبان کرسی با انتقاد از برخی کتاب‌ها و مقالات علمی معتقدند آن‌ها پیش از آنکه به افزایش دانش عموم کمک کنند به علت ساده‌نگاری‌های غیراستاندارد باعث انحراف و کج‌فهمی افراد هم می‌شود. حبیبی ادامه می‌دهد: «برخی به نام علم هر مبحثی را وارد کتاب می‌کنند و محدودیتی هم برای موضوعات و محتوای خود ندارند. همان‌طور که می‌دانید، مایکل وایت فیزیکدان و جان گرین روزنامه‌نگار است و هر دو اعتبار بین‌المللی خوبی دارند. با اینکه من شیفته اینشتین بودم اما به قدری این کتاب در نظرم جالب آمد که تصمیم گرفتم آن را ترجمه کنم. در حقیقت انگیزه اصلی من برای ترجمه این کتاب اینشتین و کتابی بود که درباره این دانشمند خوانده بودم.»
وی درباره محتوای اصلی و فصل‌بندی این اثر می‌گوید: «کتاب به صورت یک فصل در میان از سوی این نویسندگان نوشته شده است. مایکل وایت به جنبه تاریخی پرداخته و جان گرین جنبه علمی اثر را به نگارش درآورده. در بخش‌های علمی درواقع از هر نوع بحث علمی دقیق و فرمول‌ها اجتناب شده است تا مخاطبان علم برایشان قابل فهم باشد. بخش‌های تاریخی کتاب هم با مصاحبه به زندگینامه استیون هاوکینگ پرداخته است. به نوعی در این اثر رگه‌هایی از تاریخ علم را می‌توان یافت.»
این مترجم ادامه می‌دهد: «ادبیات کتاب به گونه‌ای است که مخاطب باید در ابتدا علاقه‌مند به این نوع مباحث باشد تا کتاب برایش جذابیت زیادی داشته باشد. چراکه این اثر ادبیاتی داستان‌گونه ندارد که هر فردی هم که چندان به مباحث علمی علاقه‌مند نباشد به سرعت جذب آن شود.»
«استیون هاوکینگ؛ یک عمر در کار علم» برای نخستین بار در ژانویه سال ۱۹۹۲ درست مصادف با چهل‌سالگی استیون هاوکینگ منتشر شد و به سرعت به کامیابی در انگلستان رسید و در سه ماه متوالی در فهرست پرفروش ساندی تایمز قرار گرفت. بسیاری از مورخان علم و نویسندگان در این عرصه کتاب را سرگذشت‌نامه‌ای شفاف و صریح از این نویسنده دانسته‌اند. حبیبی می‌گوید: «درواقع این اثر دوران کودکی تا کهنسالی هاوکینگ را به تصویر کشیده است و ۸۰ الی ۹۰ رفرنس مختلف دارد؛ همچنین دقت بسیاری در آن خرج شده است اگر برای فردی مهم است که یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان عصر حاضر چه سرگذشتی داشته است این اثر به شدت وی را جذب خواهد کرد.»
وی با اشاره به رویکرد اصلی کتاب ادامه می‌دهد: «این اثر زندگینامه و جنبه‌های علمی که به استیون هاوکینگ ربط دارد را در هم آمیخته است. در کل هدف مولفان هم این بوده که برای مخاطبان عام بنویسند. استیون هاوکینگ شخصیت خاصی داشته است و اغلب رسانه‌ها به آن پرداخته‌اند اما در این کتاب نویسندگان رویکرد بی‌طرفانه‌تری داشتند و هدفشان تمجید یا علاقه‌مند کردن دیگران به او نبوده است. محتوای اغلب رسانه‌ها و کتاب‌ها درباره دانشمندان به گونه‌ای است که گویی پیش‌داوری کرده‌اند و می‌خواهند علاقه مخاطبان را به دانشمندان برانگیزند.»
«استیون هاوکینگ یک عمر در کار علم» در ۳۸۴صفحه، به قیمت ۳۲هزارتومان، در ۳۰۰نسخه از سوی انتشارات سبزان راهی کتاب‌فروشی‌ها شد.
|
