نگاهی به اندیشه‌های صلح‌ورزانه در دین اسلام


 به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «محمد (ص) پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها» به جای آنکه بکوشد توضیح دهد که مسلمانان درباره کتاب مقدسشان چه می‌اندیشیدند، قرآن را در بستر تاریخی‌اش بررسی می‌کند. قرآن بر آزادی عقیده و رواداری و گذشت نسبت به دشمنان پای می‌فشارد و از جنگ ناموجه و یورشگرانه بازمی‌دارد.

نویسنده به بازخوانی شرح حال حضرت محمد (ص) از جوانی تا آخر عمر می‌پردازد و گزارش تاریخی خود را با استشهاد به بخش‌هایی از آیات قرآن تکمیل می‌کند. او بر این باورست که اسلام دین صلح است و نه تنها به پیروان حضرت محمد (ص) که به همه خداباوران درستکار وعده رستگاری و نجات می‌دهد. نویسنده اسلام را همچون متسامح‌ترین دین ابراهیمی معرفی می‌کند و دلایل متعددی در این باره اقامه می‌کند. بازخوانی این نویسنده غیرمسلمان از آیین حضرت محمد (ص) در زمانی که اسلام به عنوان دینی خشن نمایش داده می‌شود، بسیار جالب توجه است.

هوان کان، استاد آمریکایی رشته تاریخ در دانشگاه میشیگان و نویسنده کتاب‌ها و مقاله‌های پرشماری درباره جهان اسلام است. دین اسلام در سده هفتم م. در برابر پس‌زمینه‌ای از بازی تاج و تخت میان امپراتوری روم و امپراتور ساسانی ایران که قریب با سبعیت بی‌بدیلی با یکدیگر جنگیدند در دنیای نو سر برآورد. سپاهیان این دو امپراتوری در سراسر خاور نزدیک و هلال خصیب و آسیای صغیر و شبه جزیره بالکان خونریزانه به این سو و آن سو تاخت و تاز می‌کردند. قرآن کریم این نکته را روشن می‌کند که نبرد میان این امپراتوری‌های رقیب که معاصرانشان آن‌ها را «دو چشم زمین» می‌خوانند پس‌زمینه‌ای لازم برای رسالت پیامبر اسلام (ص) بود.

این کتاب بر آن است تا تفسیر دوباره‌ای از اسلام نخستین در مقام نهضتی سخت متاثر از ارزش‌های صلح‌ورزانه در واکنش به کشتار حاصل از دهه‌ها جنگ و کشکمش دینی ملازم آن به دست می‌دهد. از جنگ‌های صلیبی تا دوران استعمار، نزاع‌های مسیحیان و مسلمانان به این گرایش در میان نویسندگان بهره‌مند از میراث اروپایی دامن زد که بر مسئله اسلام و جنگ تمرکز کردند و از جنبه صلح و تعاون غفلت ورزیدند.

در قرآن کریم هم از صلح سخن رفته است و هم از جنگ، هم‌چنان که در کتاب مقدس نیز چنین است. در این کتاب هم صلح و جنگ مورد تحلیل قرار گرفته است. ولی این بار تمرکز اصلی بر صلح است.

 

 
اگر قرآن به سنجیدگی در کنار تواریخ متاثرتر خوانده شود، روشن می‌شود که اسلام در طول زندگی پیامبر (ص) به شیوه‌ای صلح‌آمیز در شهرهای عمده عربستان غربی انتشار یافت. قدرت نرم پیام معنوی قرآن معمولا در عمده مطالعاتی که به این دوره پرداخته‌اند دست کم گرفته شده است.  

در بخشی از این کتاب آمده است: «یورش ایرانیان به قلمرو روم از ۶۰۳ م به بعد استقلال عربستان غربی، پایگاه اسلام را به مخاطره افکند. فتح اورشلیم از سوی ساسانیان در ۶۱۴ میلادی در نظر معاصران همچون فاجعه‌ای آخرالزمانی جلوه کرد و واکنش رمزآمیزی را از سوی پیامبر در پی داشت. خوانش دقیق قرآن نشان می‌دهد که رنج و اندوه پیامبری‌اش (۶۱۰ – ۶۲۲ م) را به اندیشیدن درباره تاسیس گونه دیگری از جامعه که بر پایه استوار آیین صلح و دوستی بنا شده باشد سپری می‌کند. قرآن تاکید می‌ورزد که جنگ یورشگرانه نادرست است و اینکه اگر دشمن از ترک مخاصمه برآید مسلمانان موظفند که درخواستش را اجابت کنند. این منع جنگ یورشگرانه و کوشش برای یافتن راه چاره حتی در میانه درگیری سخت عنوان «پیامبر صلح» را زیبنده محمد (ص)» می‌سازد، هرچند او گاهی به نبرد دفاعی در برابر دشمنانش وادار شد.»

کتاب «محمد (ص) پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها» به قلم هوان کل ترجمه صالح طباطبایی در ۲۵۰ صفحه به بهای ۵۹ هزار و پانصد تومان از سوی نشر روزنه منتشر شده است.

mardin escort

این مطالب را به اشتراک بگذارید: