دنیای شگفت انگیز فیزیک
اگر پیگیری و جستجوی دانش به خاطر خود آن باشد ما آن را تحت عنوان “علوم محض” یا “علوم پایه” طبقهبندی میکنیم. توسعه و بسط روشهای استفاده از دانش، “علوم کاربردی” را تشکیل میدهند. به عنوان مثال، اختر شناسی عمدتاً جزو علوم محض است ولی رشتههای مهندسی “علوم کاربردی” هستند. مطالبی که در آینده مطالعه میکنیم ترکیبی از مفاهیم پایهای (که باور داریم یادگیری آن به خودی خود مهم است) و مثالهایی از روشهای مختلفی که این مفاهیم در زندگی روزمره ما کاربرد دارند، است.
در کنار علوم محض و کاربردی، روشهای دیگری برای طبقهبندی حیطههای مختلف علم وجود دارد. علوم فیزیکی (فیزیک و زمینشناسی دو مثال آن هستند) ، علوم زیستی (زیستشناسی و پزشکی) و علوم اجتماعی (روانشناسی و جامعهشناسی) نیز حیطههای مختلف علوم هستند. همانند بسیاری از طبقه بندیهایی از این نوع، این حیطهها همپوشانی دارند. مثلاً بیوفیزیک نمونهی خوبی از همپوشانی فیزیک و زیستشناسی است.
تعریف فیزیک به سادگی برخی حیطههای علم مثل زیستشناسی (مطالعهی موجودات زنده) نیست. اگر از چندین فیزیکدان بخواهید که این کلمه را تعریف کنند، به احتمال زیاد دو پاسخ یکسان را پیدا نمیکنید. یک تعریف خوب و مناسب از فیزیک میتواند این باشد:
فیزیک راهی برای مدل کردن قوانین حاکم بر طبیعت و پیش بینی کردن پدیدههای جدید است.
در آینده مطالب بیشتری در مورد ساختارهای ماده (مثل اتم و هسته)، چگونگی بر هم کنش ماده توسط گرانش، الکتریسیته، مغناطیس… . میآموزیم. در خود فیزیک، تقسیم بندیهای گستردهای وجود دارد. جدول زیر برخی حیطههای متداول که در آن فعالیتهای تحقیقاتی امروزه صورت میگیرد آورده شده است.
در برچسبهای روی ضد یخ نوشته است، ضد یخ و ضد جوش. اما مگر میشود یک مایع هم ضد یخ باشد و هم ضد جوش؟
آنچه که ما باید به آن توجه کنیم این نکته است که مواد محلول در آب نقطه انجماد را کاهش و نقطه جوش را بالا میبرند برای همین مواد محلول از طریق مداخله و ایجاد مزاحمت باری مولکولهای آب نقطه انجمادش را پایین میآورند. اما همین مولکلوهای سمج دامن مولکولهای آب را میچسبند و مانع از آن میشوند تا در اثر گرفتن حرارت تبخیر شده و به هوا روند. از این رو درجه ی جوش را هم بالا میبرند. اما باید توجه کرد که اگر فقط همین مایع را در درون رادیاتور اتومبیل بریزیم چه روی میدهد؟
اول اینکه در ضد یخها معمولا از اتیلن گلیکول استفاده میکنند که وظیفه اصلی آن جلوگیری از خوردگی در سیستمهای اتومبیل است، از سوی دیگر این ماده دارای درجه تبخیر و درجه انجماد بالایی میباشد اما همان طور که میدانیم ترکیبات این ماده به نوعی شبیه ترکیبات الکی است بنابراین درجه جوش آن کمتر از ۱۰۰ درجه میباشد.
بنابراین شرکتهای سازنده درخواست میکنند تا به نسبت یک به یک یا ۵۰ درصد ۵۰ درصد از مخلوط آب و ضد یخ استفاده شود چرا که ضدیخ معمولی زودتر از مخلوط ضدیخ و آب، یخ میزند.
از این رو آب ضد یخ را از یخ زدن باز میدارد، حالا هی بمن بگید خسیسی میکنم دولیتر ضد یخ برای حجم ۴ لیتری رادیاتورم میخرم!