به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومين نكوداشت كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان در هفته جاري به جمشید خانیان اختصاص داشت. خانيان یکی از چهار نامزد جایزه آستریدلیندگرن است که امسال از سوی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان انتخاب و معرفي شده است. در اين مراسم نویسندگانی مانند عباس جهانگیریان، شهرام اقبالزاده، معصومه انصاریان، فرهاد حسنزاده، مهدی رجبی و علیاصغر سیدآبادی حضور داشتند.
خانیان زخم جنگ را بر تن اگر نداشته باشد بر روحش دارد
عباس جهانگیریان در این مراسم گفت: جمشید خانیان یکی از نویسندگان بی حاشیه امروز ایران است. اگر تاكنون به خانیان رشکی برده باشم به خلوت نشینی حافظ گونه اوست. اینکه بتوانیم به دور از هیاهوی سپهر شهر تهران در خلوت و سکوتی که آرزوی هر نویسندهای است، بنشینی و بیوقفه بخوانی و بنویسی و هر روز رنگ و جانی تازه به ذهن و زبانت ببخشی. بخش قابل توجهی از وقت ما در تهران صرف رفت و آمدها و روابط بیحاصل میشود به خصوص همنشینیهای ناخواسته در فضاهای سمی و پرحاشیه.
این نویسنده در ادامه گفت: خانیان خلاقیتش را مدام در گردش سنی کودک، نوجوان و بزرگسال میآزماید و از همه این آزمونها هم سربلند گذر میکند. اما این نگرانی هم وجود دارد که دوزیستی جهان آفرینش خانیان، زبان و تجربههای ادبی او را دو پاره کند.
وی افزود: گاه شنیده میشود برخی از آثار خانیان با مخاطب معمولی ارتباط برقرار نمیکند به باور من این عیب خانیان نیست، محصول شرایطی است که در غیبت زیباییشناختی جمعی ما ایرانیان شکل گرفته است! پختهخواری به وجود آمده در عرصه ادبیات و هنر در این سالها ذائقه مخاطب را تنزل داده و این تنبلی کشف و شهود نهادینه شده، به مخاطب فرصت نمیدهد تا حقیقت هنری اثر را با هوش و حواس زیباشناختی خود کشف و ادراک کند.
عباس جهانگیریان
به گفته جهانگیریان، خانیان از آن گروه نویسندگانی است که مخاطب نوجوان کتابخوان را دست کم نمیگیرد و استراتژی او ارتقای سطح ذائقه و نگاه زیباشناختی اوست. خانیان زخم جنگ را بر تن اگر نداشته باشد بر روحش دارد او روایتگر و گزارشگر واقعیتهای هشت سال جنگ نیست. جنگ با همه زشتیاش از عواطف و قلب صلحطلبیش عبور کرده و از خانیان نویسندهای با یک پشتوانه تجربی تمام نشدنی و ژرفنگر ساخته که میتواند همچنان از جنگ بگوید بیآنکه سخنش بر کام جنگطلبان خوش آید.
خانیان با دیالوگ، تفکر برمیانگیزد و مضمون میسازد
شهرام اقبالزاده، نویسنده و مترجم، در این آیین گفت: خانیان با دیالوگ، روایت میکند، تفکر برمیانگیزد، مضمون میسازد و تخیل میپروراند.
وی در ادامه اظهار امیدواری کرد: در این دوره از جایزه آسترید لیندگرن بتوانیم برنده داشته باشیم چون نویسندگان قدری را معرفی کردهایم.
شهرام اقبالزاده
مریم کهنسال، استاد دانشگاه و منتقد ادبی، نیز در این مراسم با بیان اینکه خانیان در انتخاب ساختار و دنیای روایت شرایطی ایجاد میکند که باید به دنبال او در آثارش گشت و نشانه هویت مکتوب جمشید خانیان است، به تجربهاش در خوانش گروهی «یک جعبه پیتزا برای ذوزنقه کباب شده» برای دانشجویان در دانشگاه توکیو اشاره کرد و گفت: با اینکه این اثر تجمه نشده بود و من آن را به فارسی میخواندم تاثیر حیرتانگیزی در دانشجویان داشت و توانستند با این اثر ارتباط برقرار کنند چون این اثر عمیقا بومی و عمیقا جهانی بود و توانست از مرز جغرافیایی عبور کند. دنیای تصویری خاص این اثر به گونهای بود که با ساختار پستمدرن، تصویرها مکمل واژگان میشوند و تصویر کنشگر میشود و در بافت روایت جا میگیرد.
خانیان از مرز یک نفر بودن عبور کرده است
این پژوهشگر با بیان اینکه بیتردید خانیان صاحب سبک شخصی است، افزود: آثار زیادی در هر دوره خلق میشوند که ارزشمندند اما اینکه شخص به هویت ادبی برسد که نسل بعد از خودش را تحت تاثیر قرار دهد ویژگی است که در آثار خانیان دیده میشود و به این دلیل است که صدها پایان نامه و رساله متمرکز بر آثار خانیان نوشته شده است.
وی در ادامه گفت: چهار دهه فعالیت خانیان در حوزه نویسندگی منجر به خلق ۴۴ اثر در حوزههای نمایشنامه، داستان بزرگسال، آثار پژوهشی و آثار داستان نوجوان شده است و تک تک این آثار موفق به کسب جایزههای ملی و بینالمللی شدهاند و باید ببینیم چرا این اتفاق در آثار یک نویسنده رخ میدهدو او از مرز یک نفر بودن عبور کرده است و شناخت او و معرفی آثارش معرفی جریانهای ادبی داستانی معاصر ایران است.
سودابه امینی
نویسندگان و شاعران همفکران ما هستند
سودابه امینی، مدیرکا آفرینشهای هنری کانون پرورش فکری، نیز در این مراسم با بیان اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید خانه اول نویسندگان باشد، گفت: ما یک گروه تربیتی هستیم که به کودکان و نوجوانان به عنوان دغدغه زندگی خودمان نگاه می:نیم و همه یک تیم هستیم که برای یک گروه مخاطب قدم برمیداریم و نویسندگان و شاعران همفکران ما هستند.
وی افزود: از افتخارات کانون پرورش فکری این است که جمشید خانیان هم مانند فرهاد حسنزاده از اعضای کانون بوده و با نمایشنامه شروع کرده و داستان و شعر را خوب میشناسد و بخشی از پیشرفت خانیان حاصل تربیت و آموزشی است که در کانون دیده است.
شهرام اقبالزاده، نویسنده و مترجم، نیز در این مراسم گفت: خانیان با دیالوگ، روایت میکند، تفکر برمیانگیزد، مضمون میسازد و تخیل میپروراند.
هیچ جایزهای در پروسه نوشتن من اثر نداشته و ندارد
جمشید خانیان نیز در این مراسم بیان کرد: وقتی شنیدم از سوی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به عنوان نامزد جایزه آستریدلیندگرن انتخاب شدهام در خارج از کشور بودم و وقتی بعد از ۱۰ روز برگشتم فقط ۴۰ روز فرصت داشتم که پروندهام را آماده کنم درحالیکه هیچ اطلاعات سختافزاری و نرمافزاری از خودم نداشتم و انجمن هم به هردلیلی خودش را کنار کشید و همه کار را به من سپرد.
وی افزود: من هم که چیزی از خودم نداشتم نمیدانستم کجای ادبیات کودک و نوجوان ایران قرار دارم و از سویی هیچ چیزی برایم مهمتر از نوشتن نبود و تا به حال هیچ جایزهای در پروسه نوشتن من اثر نداشته و ندارد. از سویی نمیأانستم من برای کدام ادبیات کودک و نوجوان ایران نامزد شدهام؟ و همه این دلایل موجب شد که تصمیم بگیرم از نامزدی این جایزه انصراف بدهم. اما همان روز مریم کهنسال با من تماس گرفت و گفت که حاضر است پرونده مرا آماده کند و از من خواست که انصراف ندهم و او بعد از ۴۰ روز پرونده کاملی برای من تهیه کرد که ترجمههم شده بود و او خودش به تنهایی همه این کارها را انجام داده بود. براین اساس به نظر من اگر قرار است در این مراسم از کسی تقدیر شود ان شخص باید مریم کهنسال باشد.
سابقه ادبیات کودک ایران به ۲۰ سال نمیرسد
به گفته خانیان، ما از پیش از اسلام تا پس از اسلام و تا دهه ۸۰ ادبیات کودک و نوجوان نداشتیم و سابقه ادبیات کودک ما به کمتر از ۲۰ سال میرسد و وقتی میگویند به پاس سالها تلاش فلان نویسنده، منظورشان همین چند سال است که عمر آن به ۲۰ سال هم نمیرسد.
در پایان این مراسم لوح تقدیر و نشان مهرآیین کانون پرورش فکری کودک و نوجوان، لوح تقدیر از سوی انجمن نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان و چند لوح تقدیر دیگر به جمشید خانیان اهدا شد.
|