خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): صنعت نشر در یک سال اخیر بهشکل چشمگیری تحت تاثیر آشفتگیهای بازار ارز و بهتبع آن بازار مواد اولیه تولید کتاب قرار گرفت؛ بحرانی که حالا کمکم آرام گرفته و میتوان تبعاتی که در طول این یکسال بهجای گذاشته، دقیقتر دید: افزایش ۶۰درصدی قیمت کتاب!
بانک اطلاعاتی خانه کتاب امکان بررسی تطبیقی وضعیت بازار نشر در بازههای زمانی مختلف را ایجاد کرده است و بر اساس این اطلاعات، قیمت کتاب در هفتماهه نخست سال جاری(۹۸) نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته(۹۷) با افزایش چشمگیری مواجه بوده است. قیمت میانگین هر جلد کتاب در این بررسی ۵۷درصد و قیمت هرصفحه کتاب بهصورت میانگین، ۶۷درصد افزایش داشته است.
نکته قابل توجه این است که بحران تامین مواد اولیه تولید کتاب؛ خصوصا آغاز تورم قیمت کاغذ تقریبا به نیمه نخست سال ۹۷ بازمیگردد که تاثیرات آن بر بازاهای کتاب را از آغاز شش ماه دوم سال گذشته به مدت یکسال (تا مهرماه ۹۸) قابل بررسی میکند.
سال
۱۳۹۷
۱۳۹۸
درصد تغيير
قيمت كل (هزار ريال)
۱۲،۵۷۵،۰۴۱،۹۱۴
۱۹،۲۳۱،۷۲۴،۲۸۶
۵۳%
ميانگين قيمت هر كتاب (ريال)
۲۰۵،۷۷۷
۳۲۳،۸۳۸
۵۷%
ميانگين قيمت هر صفحه (ريال)
۱،۲۲۹
۲،۰۴۷
۶۷%
دغدغه افزایش قیمت کتاب و پایینآمدن قدرت خرید کتاب نزد اهالی مطالعه، با انتشار این اطلاعات بهشکل شفافی عینیت مییابد: قیمت میانگین هرجلد کتاب به ۳۲هزار و ۳۸۳تومان رسیده است؛ رقمی که قطعا تاثیر مستقیمی بر سبد خرید کالاهای فرهنگی خانوادهها خواهد گذاشت. یادآوری میشود که این رقم در سال گذشته، ۲۰هزار و ۵۷۷تومان محاسبه میشد.
ادامه بررسیها نشان میدهد متغیرهای دیگری نیز در حوزه نشر و در بازههای مورد اشاره، تغییرات قابل توجهی داشتهاند. بهعبارت دیگر، افزایش قیمت کاغذ و آشفتگیهای مربوط به آن، تاثیری روی شمارگان متوسط کتاب ایجاد نکرده است و این فیلد آماری با وجود تغییر برخی پارامترها، همچنان ۱۳۹۹ نسخه برای هر کتاب را نشان میدهد.
سال
۱۳۹۷
۱۳۹۸
درصد تغيير
شمارگان كل
۶۸،۷۹۵،۱۰۱
۷۲،۵۹۷،۹۸۲
۶%
میانگین شمارگان
۱،۳۹۹
۱،۳۹۹
۰ %
البته ذیل این جدول، باید به جدول تعداد عناوین و نوبتهای چاپی در موارد تجدید چاپی توجه کرد که در بازههای زمانی هفتماهه سالهای ۹۷ و ۹۸ در دستهبندی دیویی بهقرار زیر بوده است:
موضوع
سال ۱۳۹۷
سال ۱۳۹۸
درصد تغيير
کليات
۶۲۴
۶۵۲
۴
فلسفه و روانشناسی
۲,۲۶۲
۲,۹۱۸
۲۹
دين
۴,۳۲۹
۴,۵۶۳
۵
علوم اجتماعي
۵,۱۸۰
۵,۵۴۳
۷
زبان
۱,۲۲۸
۱,۲۰۵
-۲
علوم طبيعي و رياضيات
۷۳۳
۶۶۲
-۱۰
علوم عملي
۵,۸۳۳
۶,۲۷۳
۸
هنر
۱,۷۲۳
۱,۷۰۱
-۱
ادبيات
۸,۷۵۸
۸,۸۸۵
۱
تاريخ و جغرافيا
۲,۱۱۵
۲,۲۸۱
۸
كمك درسي
۹,۵۱۸
۹,۶۴۲
۱
كودك و نوجوان
۷,۵۱۰
۸,۱۶۳
۹
جمع بندي
۴۹,۸۱۳
۵۲,۴۸۸
۵
اطلاعات این گزارش حاکی از آن است که با وجود بحرانهای مختلف، صنعت نشر توانسته به یاری حمایتها و کنترل بازار(بالاخص بازار کاغذ که با ورود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تشکلهای مرتبط با نشر، سامان گرفت.) ثبات نسبی خود را حفظ کند اما اولا؛ افزایش ۶۰درصدی قیمت پشت جلد کتابها، موضوعی نیست که بتوان نادیده گرفت و ثانیا؛ شمارگان متوسط ۱۳۹۹ نسخهای اگرچه در این بررسی تطبیقی (قبل و بعد از بحران) حفظ شده اما بهخودیِخود، عدد قابل دفاعی نیست.
پایین آمدن نرخ کاغذ از بندی ۵۰۰هزارتومان به حدود ۲۰۰هزارتومان و کاهش قیمت سایر اقلام اولیه تولید کتاب، این امید را ایجاد کرد که افزایش قیمت کتاب، متوقف و بهای پشت جلد کتابها به شرایط پیشین برگردد اما این اتفاق محقق نشده است. حالا باید دید با توجه به نزدیک شدن پایان سال و مساله آمادهسازی کتابهای تازه برای ارائه در نمایشگاه کتاب تهران (در اردیبهشتماه)، آینده قیمت کتاب و بازار نشر به کجا میانجامد.
|