| سعید میرمحمدصادق؛ معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره رویکرد جدید موسسه خانه کتاب در حوزه اهل قلم بیان کرد: یکی از مهم‌ترین رویکرد‌های موسسه خانه کتاب، کیفی‌محوری در مقابل کمی محوری در حوزه اهل قلم است. بر همین اساس آئیننامه تکریم اهل قلم تدوین، در هیأت مدیره خانه کتاب بررسی و برای بسیاری مراکز علمی و پژوهشی نیز ارسال شده تا در صورت لزوم تکمیل شود.
تعریف اهالی قلم و پیشگیری از کتابسازی میرمحمد صادق ادامه داد: معمولا قواعد و آئین‌نامه‌ها علاوه بر منافعی که در پی دارند، در درازمدت مضراتی را نیز به همراه خواهند داشت. از‌جمله مضرات خدمات اهل قلم نیز گستردگی آن است؛ آنچنانکه با توجه به تعریف موجود، هر فرد تولید‌کننده کتاب به‌عنوان اهل قلم شناخته که این تعریف گسترده موجب بروز اشکالاتی مانند کتابسازی در جامعه فرهنگی شده است. به‌عبارت دیگر عده‌ای برای استفاده از مزایای مولف و یا مترجم بودن، در حال کتابسازی‌اند که در بررسی کتاب‌سال با ریزش بخش قابل توجهی از کتاب‌ها در بررسی‌های مقدماتی، این مساله را می‌توان اثبات کرد. معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب گفت: در آئیننامه جدید، سایت اهل قلم به سایت پدیدآورندگان کتاب تبدیل خواهد شد که اطلاعات ثبت شده در آن نقش‌محور است. نقش محور به این معنا که در جریان فرایند تولید کتاب، افراد با مهارت‌های مختلف از‌جمله نویسندگی، تصویرگری، ویراستاری، ترجمه، تصحیح، گردآوری، بازنویسی و… در حوزه نشر مشارکت دارند و می‌توان براساس تحلیل و بررسی فعالیت آن‌ها برای آینده صنعت نشر برنامه‌ریزی کرد. در ادامه اما پایگاه دیگری با عنوان اهل قلم ایجاد می‌شود که تنها آن دسته از پدیدآورندگان را که مشمول تعاریف جدید از اهل قلم می‌شوند، در برخواهد گرفت. میرمحمد صادق با اشاره به برخی آسیب‌ها بیان کرد: کتابسازی موجب شده تا عده‌ای از پدیدآورندگان و اهل قلم واقعی که محتوای غنی تولید می‌کنند از حمایت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محروم شوند. بنابراین یکی از ضرورت‌ها، تعریف اهل قلم با هدف شناسایی هویت آن‌ها بود. چه کسانی اهل قلم محسوب می‌شوند؟ میرمحمد صادق گفت: بعد از تایید سهم ویراستار و یا تصویر‌گر از سوی صاحب‌نظران، این افراد به‌عنوان کسی که در تولید محتوا مشارکت داشتند به سایت اهل قلم معرفی می‌شوند. وی ادامه داد: دامنه تعریف جدید در آئین نامه بسیار گسترده است؛ به‌عنوان مثال نویسندگان مقالات دائرة‌المعارف‌‌ها و مدخل‌های فرهنگنامهها نیز در این تعریف دیده شده‌اند. ارسال آثار به کمیته علمی اهل قلم میرمحمد صادق بیان کرد: برای کیفی‌سازی اهل قلم ما، دیدگاه ۵۰ انجمن علمی‌ـ‌تخصصی فعال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دائره‌المعارف‌ها، دانشنامهها و فرهنگستان‌ها به‌عنوان گروه‌های مرجع بررسی کتاب‌ها را دریافت خواهیم کرد. افراد صاحب اثر که به‌عنوان مثال از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی معرفی شوند بدون گذراندن مراحل بررسی صلاحیت در ردیف اهل قلم تعریف خواهند شد اما باز برای دریافت خدمات اهل قلم و ارتقا گروه‌ها تداوم خلق اثر مهم است. وی با اشاره به طبقه‌بندی اهل قلم بیان کرد: طبق آئیننامه جدید، اهل قلم بعد از شناسایی، طبقه‌بندی می‌شوند. برندگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، برندگان جوایز ملی، نخبگان، برندگان کتاب فصل، برندگان جوایز کتاب‌های موضوعی از‌جمله طبقه‌بندی اهل قلم است. نوع دیگر طبقه‌بندی شامل، نویسندگان برتر براساس تعداد کتاب است. به‌عبارت دیگر مصحح با چهار اثر و مولف با ۱۰ اثر به‌عنوان اهل قلم تعریف می‌شوند. همچنین خدمات برای اهل قلم نیز دسته‌بندی و سطح‌بندی خواهد شد. میرمحمدصادق درباره وضعیت نویسندگان فعلی عضو اهل قلم با توجه به تدوین آئیننامه جدید گفت: کتاب‌های قبلی براساس مفاد آئیننامه جدید بررسی نخواهد شد مگر به درخواست صاحبان آثار. اما مضاف بر این با مکاتبه و استعلام از فرهنگستان‌ها و مراکز دائره‌المعارف می‌خواهیم تا افراد صاحب ۴۰ مقاله را نیز معرفی کنند که اسامی این افراد به تدریج وارد سایت اهل قلم خواهد شد. به بیان دیگر اگر نهادهای علمی رسمی کشوری، گواهی کنند که شخصی حائز تعریف جدید اهل قلم است، آن فرد به لیست اهالی قلم اضافه خواهد شد. البته معیار اهل قلم بودن صاحب کتاب بودن و یا در خلق یک کتاب (مصل دائره‌المعارف‌ها، دانشنامهها و فرهنگنامهها) مشارکت داشتن است. بیمه‌های فعلی تا پایان موعد برقرار می‌ماند میرمحمدصادق با اشاره به بار‌مالی سنگین بیمه اهل قلم و لزوم بازنگری در جریان ارائه خدمات به آن‌ها گفت: اگر ارائه خدمات با شیوه فعلی ادامه پیدا کند، تخصیص بودجه دچار مشکل خواهد شد و تعهد بیمه‌ای جمعیت ۲۰ هزار نفری اهل قلم بار سنگینی بر دوش دولت می‌گذارد؛ بنابراین با روال فعلی پیش‌بینی می‌شود طی چند سال آینده درارائه خدمات بیمه‌ای دچار توقف شویم. اعمال آئیننامه جدید در تخصیص بن الکترونیکی کتاب در نمایشگاه۳۲ وی افزود: این آمار‌ها به خوبی نشان می‌دهد، ادامه تخصیص اعتبار با روند فعلی به مرور دیگر نمی‌تواند پاسخگوی همه درخواست کنندگان باشد. میرمحمدصاق درباره روند اعمال شدن آئیننامه تکریم اهل قلم، اظهار کرد: گام نخست در این مسیر آن است که از سال آینده بن‌های الکترونیکی براساس تعریف جدید اهل قلم اختصاص پیدا می‌کند و نه با مبنای انتشار کتاب در پنج سال اخیر. |
 |
