محمود آموزگار، مدیر انتشارات آمه در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره امکان مشارکت کتابفروشیها در این دوره از نمایشگاه‌های استانی گفت: برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بعد از ۳۲ دوره، به‌طور مشخص تاثیرهایی منفی در روش متعارف فروش کتاب از طریق کتابفروشیها گذاشته است. نمایشگاه‌های استانی هم چنین تاثیری را در مورد کتابفروشیهای محلی واقع در شهرها و شهرستان‌های کشور داشته‌اند.
او درباره سازوکار پیشنهادشده برای مشارکت کتابفروشیها در نمایشگاه‌های استانی، اظهار کرد: عملی کردن پیشنهادهای مطرح شده، برای یک کتابفروشی با بنیه مالی محدود ساده نیست. برای اینکه کتابفروشی بتواند در نمایشگاه استانی غرفه بگیرد، باید هزینه‌هایی را تقبل کند. همچنین برای پنج روز زمان برگزاری نمایشگاه، باید فردی را بگذارد تا از کتاب‌هایش مراقبت کند و بتواند آن‌ها را به‌فروش برساند.
مدیر انتشارات آمه ادامه داد: به نظرم این ایده خیلی موضوعیت ندارد؛ به‌ویژه که در استان‌ها، مردم با کتابفروشیهای سرشناس، آشنایی دارند و می‌دانند که باید برای تهیه کتاب به کجا مراجعه کنند.
ناشران با کتابفروشی استانی همکاری نمی‌کنند
آموزگار با اشاره به راهکار ارائه شده مبنی بر اینکه کتابفروشیها نمایندگی ناشرانی را بگیرند که در نمایشگاه حضور ندارند، بیان کرد: روند کار به این صورت نیست و به نظرم این فکر خیلی ساده‌اندیشانه است. این احتمال خیلی کم است که ناشرانی که در نمایشگاه استانی شرکت نمی‌کنند، نمایندگی خود را بدهند به کتاب‌فروشی‌هایی که آنجا فعالیت دارد؛ در حالی که تاکنون سابقه چنین همکاری‌ای بین آن‌ها وجود نداشته است.
مدیر انتشارات آمه تنها گزینه باقی‌مانده را فعال‌کردن دستگاه خودپرداز کتابفروشیهای استانی عنوان کرد و ادامه داد: تصمیمی که در سیصدمین نمایشگاه کتاب استانی در شهر اهواز اتفاق افتاد، درست‌ترین و شایسته‌ترین تصمیم بود که برای کاهش زیان وارده به کتابفروشیها در برگزاری نمایشگاه کتاب استانی گرفته شد؛ طوری که مردم با بن کارت‌های نمایشگاه می‌توانند در کتابفروشیها هم خرید کنند.
او ادامه داد: این تصمیم را برای آن گرفتند که رقابت نابرابر نمایشگاه‌های استانی باعث رکود کتابفروشی می‌شود. به همین دلیل تصمیمی در آن مقطع گرفته شد تا بن کارت‌ها در کتابفروشیهای استان قابل استفاده باشند و زمان کارکرد بن‌ها در کتابفروشیهای استانی از زمان برگزاری نمایشگاه بیشتر بود و به یک ماه رسید.
لزوم جمع‌آوری اطلاعات از کتابفروشیها
به گفته آموزگار تحقیق و بررسی برای اتخاذ تصمیم درست و اصولی، ضروری است. او افزود: اگر بتوانیم در هر استان اطلاعاتی درباره تاثیر تصمیم‌های اتخاذ شده جمع‌آوری کنیم و با کتابفروشیها صحبت کنیم تا متوجه شویم این تصمیم‌ها چه میزان بر فروششان تاثیر گذاشته است، آن زمان می‌توانیم تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشیم.
مدیر نشر آمه با اشاره به اینکه ارتباط مستقیمی بین بسیاری از ناشرها و کتابفروشیها وجود ندارد، گفت: طرف حساب کتابفروشیها در شهرستان‌ها، شرکت‌های پخش هستند و از این طرف باز هم طرف حساب ناشران، موسسه‌های پخش کتاب‌اند. ارتباط و تعاملات بین ناشرها و کتابفروشیها نیاز به حداقل شناخت و اعتبار بین طرفین دارد و فقدان این روابط، تعامل و توافق را برای آن‌ها دشوار می‌کند.
او ادامه داد: ناشران با شهرستان‌ها ارتباط ندارند. سوابقی در کارنامه فروش کتاب توسط کتابفروشیها وجود دارد که آن‌ها از پرداختن به مطالبات خود در مورد کتاب، سر باز زدند. ناشر از کجا می‌داند که اگر کتابش را به کتابفروش بدهد چه اتفاقی می‌افتد؟ این کاری دشوار است؛ تا جایی که فکر می‌کنم نشدنی است.
نمایشگاه‌های کتاب استانی را فقط در مناطق محروم برگزار کنند
آموزگار در ادامه راهکاری برای کمتر کردن آسیب وارده بر کتابفروشیهای استانی ارائه و توضیح داد: تنها کاری که می‌توانند انجام دهند، این است که نمایشگاه‌های استانی را در استان‌هایی که تعداد قابل توجهی کتابفروشی دارد و می‌تواند بخش قابل توجهی از نیازهای مردم آن منطقه را رفع کند، برگزار نکنند؛ بلکه نمایشگاه‌های کتاب استانی در مناطقی برگزار شود که در مساله دسترسی به کتاب دشوار است.
او ادامه داد: با توجه به نیاز استان‌ها در برگزاری نمایشگاه کتاب می‌توان کاری کرد این نمایشگاه برای مردم منطقه جایگاه دیگری پیدا کند؛ آن‌چنانکه این امکان را فراهم کند تا کتاب‌ها در دسترس مردم قرار گیرد.
بازار مکاره‌ای به نام نمایشگاه کتاب استانی
آموزگار گفت: وقتی توجه می‌کنیم؛ می‌بنیم که تفاوت میان نمایشگاه‌های استانی و نمایشگاه تهران قابل مشاهده است. در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، کتاب خوب زیاد می‌بنید اما در نمایشگاه استانی چنین حکایتی نیست.
مدیر نشر آمه با تشبیه نمایشگاه کتاب استانی در برخی مناطق به بازار مکاره بیان کرد: این ادعا مطرح است که کتاب قاچاق در نمایشگاه استانی ارائه نمی‌شود، اما این ادعا درست نیست و یکی از عوامل ترویج کتابسازی اتفاقا همین نمایشگاه استانی است؛ نه فقط نمایشگاه استانی؛ بلکه متروها، ادارات و سازمان‌های دولتی، کارخانه‌ها و شهرداری‌ها نیز در ایجاد بازار برای کتاب‌های قاچاق، سهم دارند.
او با ارائه مثالی گفت: فرد فقط شنیده که مثلا «ملت عشق» کتاب خوبی است و دیگر کاری ندارد که مترجم این کدام کیست و… این‌ها تعارض‌هایی است که وزارت ارشاد با آن مواجه است. از طرفی می‌بینم که خانه کتاب در برابر موضوع قاچاق کتاب موضع می‌گیرد و در رابطه با خطرهای کتابسازی هشدار می‌دهد؛ از طرفی می‌بینیم که یک سازمان کناری خانه کتاب اقداماتی انجام می‌دهد تا شرایط را برای فعالیت کتابسازها بیشتر مهیا کند.
آموزگار درباره چرایی محدود ماندن فعالیت ناشرنماها در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بیان کرد: در تهران ناشران حرفه‌ای فعالیت می‌کنند که در حوزه تاریخ، رمان و فلسفه حتی در بخش‌های دانشگاهی و جهان کتاب‌های خوبی دارند. در چنین شرایطی، فضای کار برای ناشرنماها کمتر است. |
