خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- محمدریاض رئیسی: در هیاهوی نفوذ و گسترش شبکههای اجتماعی، بازتولید و برساخت مفهوم «بلوچ» هم برای بلوچها و هم برای مرکزنشینانی که از قضا حاشیه را آن چنان که باید نمیشناسند، از سر گرفته شد. بلوچها هنوز از پیامدهای منفی سینمای دهه هفتاد-و قبل و بعد از آن- کمر راست نکرده بودند که اینترنت (و به خصوص شبکه های اجتماعی) به طرز غافلگیر کنندهای عرصه عمومی را درنوردید و این بار بلوچها و غیر بلوچها، خواسته یا ناخواسته به بازتولید نشانههای فقر، محرومیت، جرم و گسست از مرکز مشغول شدند، روشن است که جدال بر سر انکار محرومیت نیست بخشیهایی همان است که توصیف شده اما بخشهای برجستهتر و مهمتر دیگری هم هست که مغفول مانده است.
کتاب فرهنگ لغت بلوچی-فارسی دکتر جهاندیده یکی از سویههای ناکاویده فرهنگ بلوچی است، این اثر برای -دست کم- قشر فرهیخته و آکادمیک مرکزنشین پیامهای بی شماری داشته، پیامهایی که حاوی گسست از گزارهها و انگارههای حاصل از بازنماییها و فراواقعیتهای سینما، صدا و سیما و شبکههای اجتماعی تنک مایه است. این گسستها گاهی به سرگیجه و عدم تبیین شرایط منجر شده است. اتخاذ رویکرد علمی و فرهنگی در کنشهای فردی و جمعی کلید بسیاری از قفلهای استان است اما عده کثیری به اشتباه آن را در امر سیاسی جستوجو میکنند.
کسب مهمترین جایزه کشور در حکم تایید و تثبیت جنبههای علمی و پژوهشی است که ممکن است برای عدهای مشتبه بوده باشد. در عین حال نقش زیادی در ترفیع اعتماد به نفس پژوهشگران استان خواهد داشت.
زبان بلوچی در برههای حساس از تاریخ خود به سر میبرد، چرا که پس از تدریس دو واحد درس «آشنایی با زبان بلوچی» در دانشگاههای سیستان و بلوچستان و ولایت اکنون دانشگاه سیستان و بلوچستان به یاری اساتیدی همچون دکتر شه بخش موفق به اخذ مجوز دوره کارشناسی رشته زبان و ادبیات بلوچی شده، و این اتفاق میمون با انتشار و کسب جایزه یکی از کتابهای پایهای این رشته همراه شده است.
هیچگاه نمیتوان از جنبههای نمادین، معیارساز و انسجام بخش فرهنگ لغتها غافل ماند و در این عدم قطعیت و تفاهم در رسمالخط و زبان بلوچی این خلأ معیار و انسجام زبانی در سالیان اخیر به شدت محسوس بوده و این فرهنگ لغت وزین تا حدودی چالش کذایی را کمرنگتر خواهد کرد.
* «روچ» در زبان و گویش مردم سیستان و بلوچستان به معنای خورشید و هم به معنای روز است و به زبان بلوچی منتشر میشود. |